Η Αμερικανική μεγαλούπολη υποφέρει από έντονο κυκλοφοριακό πρόβλημα, με τη ρύπανση που αυτό συνεπάγεται και όλα τα κακά που έπονται, όπως τις καθυστερήσεις στα λεωφορεία λόγω κίνησης, τα πολλά ατυχήματα με πεζούς και κυρίως ποδηλάτες.
Ο εκπρόσωπος του δήμου της Νέας Υόρκης παρουσίασε ένα φιλόδοξο σχέδιο υπό τον ξεκάθαρο τίτλο Streets Master Plan, σύμφωνα με το οποίο ο δήμος θα είναι εφεξής υποχρεωμένος να καταρτίζει ένα σαφές πλάνο κάθε 5 χρόνια με έμφαση στην οδική ασφάλεια, της δημόσιες μεταφορές, το μείωση εκπομπών καυσαερίων και την ευκολία μετακίνησης ατόμων με κινητικές δυσκολίες, ξεκινώντας από τον Δεκέμβριο 2021.
Στην ουσία πρόκειται για ένα σχέδιο που δε διστάζει να το περιγράφει ως απογαλακτισμό από το αυτοκίνητο και σε πρώτη φάση τα πλάνα προβλέπουν τη δημιουργία 240 χιλιομέτρων διαχωρισμένων λεωφορειοδρόμων και άλλα 400 ποδηλατοδρόμων, νέες βελτιωμένες στάσεις λεωφορείων με πληροφορίες για τους επιβάτες, καθώς και τροποποίηση των φαναριών κυκλοφορίας με στόχο να επιταχυνθούν οι διαδρομές των λεωφορείων.
Παράλληλα προβλέπεται να μεγαλώσουν σταδιακά τα πεζοδρόμια και όλα αυτά θα συμβούν εις βάρος του πλάτους που αυτή τη στιγμή διατίθεται για τα αυτοκίνητα. Η επένδυση που εκτιμάται πως θα απαιτηθεί σε πρώτη φάση αγγίζει τα 1.7 δις δολάρια σε βάθος δεκαετίας, δηλαδή για τα δύο πρώτα 5ετή στάδια.
Η επόμενη πενταετία, ξεκινώντας από το 2026, προβλέπει την ολική ανάπτυξη λεωφορειοδρόμων και ποδηλατοδρόμων σε όλο το οδικό δίκτυο της πόλης, καθώς και φανάρια με κουμπιά για τους πεζούς σε 2,500 διασταυρώσεις.
Όπως εξήγησε ο εκπρόσωπος του δήμου, Corey Johnson, "ο τρόπος που σχεδιάζουμε τους δρόμους μας σήμερα δε βγάζει κανένα νόημα και οι Νεοϋορκέζοι πληρώνουν καθημερινά το τίμημα, κολλημένοι σε αργοκίνητα λεωφορεία ή ρισκάροντας τη ζωή τους ποδηλατώντας χωρίς προστατευμένες λωρίδες. Θέλω να φέρουμε την επανάσταση στο πώς μοιραζόμαστε τους δρόμους μας και αυτό ακριβώς επιχειρεί αυτός ο νόμος. Είναι ένας οδικός χάρτης για το πώς να σπάσουμε την κουλτούρα του αυτοκινήτου με έναν απλό και σεβάσμιο τρόπο και είμαι πολύ περήφανος που σήμερα ψηφίσαμε αυτόν τον νόμο".
Η ειδική μνεία στο ποδήλατο δεν είναι τυχαία, καθώς η προβληματική μετακίνηση στις κεντρικές οδούς της Νέας Υόρκης και η έλλειψη χώρων στάθμευσης στρέφει ολοένα και περισσότερο κόσμο στο ποδήλατο, με τη χρήση του να αυξάνει διαρκώς - από το 2012 ως το 2017 οι πολίτες που χρησιμοποιούν ποδήλατο αρκετές φορές τον μήνα έχει αυξηθεί κατά 26% και πλέον αναλογεί σε ένα υπολογίσιμο ποσοστό των καθημερινών αστικών μετακινήσεων.
Μελέτες εκτιμούν πως 800,000 Νεοϋορκέζοι χρησιμοποιούν το ποδήλατο σε τακτική βάση και καθημερινά στην πόλη γίνονται 490,000 διαδρομές με ποδήλατο. Αυτό σημαίνει τριπλασιασμό μέσα σε 15 χρόνια. Εκτός αυτών, προσθέτουμε άλλες περίπου 80,475 διαδρομές καθημερινά κατά μέσο όρο με ενοικιαζόμενα ποδήλατα από τη δημοτική υπηρεσία Citi Bike.
Οι τρέχουσες οδικές υποδομές περιλαμβάνουν περίπου 2,000 χιλιόμετρα ποδηλατοδρόμων εκ των οποίων τα 770 είναι προστατευμένα με διαχωριστικό από την υπόλοιπη άσφαλτο. Αυτό καλύπτει ένα μικρό μέρος του οδικού δικτύου σε συγκεκριμένες περιοχές, έτσι οι ποδηλάτες χρήστες του αναγκάζονται να κυκλοφορούν συχνά ανάμεσα σε όλα τα υπόλοιπα οχήματα, μοιραία πρωταγωνιστώντας και στα τροχαία ατυχήματα.
Με 25 θανάτους ποδηλατών μέχρι τώρα στο 2019 η Νέα Υόρκη έφτασε ένα ιστορικό υψηλό 20ετίας, ενώ γενικότερα οι θάνατοι πεζών και ποδηλατών σε τροχαία συμβάντα σημειώνουν φέτος άνοδο 24%. Το γεγονός προφανώς και δε μπορεί να περάσει απαρατήρητο, ούτε και να αφεθεί στη μοίρα του.
Το νέο σχέδιο του δήμου δε μοιάζει αρκετά δραστικό ώστε να κάνει τη διαφορά με το καλημέρα, μα το ζητούμενο είναι αλλού. Για πρώτη φορά από την εποχή που το αυτοκίνητο άρχισε να βρίσκει ευρεία αποδοχή και να χτίζει την κοινωνική του κουλτούρα, η Νέα Υόρκη στρέφεται ευθαρσώς εναντίον του αναζητώντας τρόπους να το αποβάλλει από τους δρόμους της.
Το να φαρδύνει κανείς τα πεζοδρόμια και να κλέψει κι άλλο πλάτος οδοστρώματος για να το αποδώσει σε κλειστές διαδρομές δημόσιων λεωφορείων και ποδηλάτων δείχνει πως στην Αμερικανική μεγαλούπολη κοιτούν πλέον περισσότερο προς τη λογική σχεδιασμού πόλεων όπως το Άμστερνταμ και η Κοπεγχάγη, όπου το να κινείσαι στην πόλη με αυτοκίνητο μοιάζει περισσότερο με τιμωρία παρά με λύση.
Η δε δέσμευση του δήμου να επανεξετάζει και αναπροσαρμόζει το σχέδιο κάθε 5 χρόνια εγγυάται πως δε θα μείνει ένα πυροτέχνημα για τις επόμενες εκλογές, αλλά θα έχει ουσιαστική εξέλιξη και, το κυριότερο, επαφή με την πραγματικότητα όπως αυτή μπορεί να έχει αλλάξει σε μερικά χρόνια.
Αν όλα συνεχίσουν όπως προβλέπει ο νομοθέτης, σε 15-20 χρόνια η αστική μετακίνηση στα κεντρικά της Νέας Υόρκης μπορεί να είναι αγνώριστη από τη σημερινή της εικόνα, έχοντας στραφεί στην ποιότητα ζωής, αντί για λεωφόρους για να γκαζώνεις τον μεγάλο σου V8.
Μακάρι να παραδειγματιστούμε κι εμείς εδώ από αυτή τη σκέψη.
