Μπορεί σήμερα να θεωρείται απόλυτα φυσιολογικό για έναν καθώς πρέπει οικογενειάρχη ή ακόμα και για μια κοπέλα να χρησιμοποιούν δίτροχο για τις μετακινήσεις τους και όχι μόνο, ωστόσο τα πράγματα δεν ήταν πάντοτε έτσι στην Ελλάδα.
Παλιότερα, η κατοχή “μοτοσακό” είχε συνδεθεί –για τον μέσο Έλληνα τουλάχιστον- με τα κατώτερα λαϊκά στρώματα. Υπήρχαν εποχές που το αυτοκίνητο αποτελούσε μια δήλωση κύρους και μεγάλης οικονομικής επιφάνειας και ο δύο τροχοί, μια αναγκαστική και όχι “καθώς πρέπει” λύση που άρμοζε στους βιοπαλαιστές.
Την δεκαετία του 80, σταδιακά η μοτοσυκλέτα άρχισε να επιτελεί, πέραν του πρακτικού της ρόλου, και αυτόν του μέσου διασκέδασης, της ελευθερίας και της “προσωπικής επανάστασης”. Αυτό ήταν φυσικά κάτι που δεν άρεσε στην συντηρητική ελληνική κοινωνία, στην συνείδηση της οποίας η μοτοσυκλέτα συνδέθηκε πλέον με την παραβατικότητα, το περιθώριο, και το έγκλημα.
Μεγάλο ρόλο σε αυτό, έπαιξαν φυσικά και τα ΜΜΕ, τα οποία “τάιζαν” με “σοκ και δέος” σχετιζόμενες με την μοτοσυκλέτα ειδήσεις, το φιλοθεάμον κοινό. Οι κόντρες, τα τροχαία, και οι ληστείες όπου εμπλεκόταν η μοτοσυκλέτα, επικοινωνούνταν δημοσιογραφικά με πηχυαίους τίτλους και ρεπορτάζ γεμάτα “αίμα, τρόμο και υπόκοσμο”.
H μοτοσυκλέτα είχε επίσης δαιμονοποιηθεί και της έχει κολλήσει το παρατσούκλι “σκοτώστρα” ακριβώς επειδή πολλοί νέοι είχαν χάσει την ζωή τους οδηγώντας δυο τροχούς. Το κράνος ήταν βέβαια τότε άγνωστη τότε λέξη, οι δρόμοι είχαν –πολύ- χειρότερα χάλια από τα σημερινά και οι νεκροί από τροχαία με αυτοκίνητο ήταν περισσότεροι, αλλά όλα αυτά, αποτελούσαν “ψιλά γράμματα”…
Σε γενικές γραμμές, η μοτοσυκλέτα στην Ελλάδα σπάνια “έβγαινε” στο προσκήνιο και στις σπάνιες φορές που αυτό συνέβαινε, δεν ήταν πάντοτε για καλό.
Στο θέμα που ακολουθεί, θυμόμαστε μερικές από αυτές τις σπάνιες στιγμές του παρελθόντος, όπου οι δύο τροχοί, μερικές φορές έμμεσα, πρωταγωνίστησαν στα ελληνικά δρώμενα.
Η πρώτη αναφορά, έχει να κάνει με μια πασίγνωστη ατάκα του αείμνηστου ηθοποιού Θανάση Βέγγου, στην ταινία “Τρελός παλαβός και Βέγγος”. To “Ξέρεις από βέσπα;” που επαναλαμβάνει συνεχώς ο αξιαγάπητος ηθοποιός σε έναν οδηγό αυτοκινήτου στην προσπάθεια του να σταματήσει το δίτροχο που οδηγούσε, έχει μείνει στην ιστορία! Βέβαια όπως μπορεί να καταλάβει όποιος έχει λίγη γνώση από μοτοσυκλέτες, η μοτοσυκλέτα που οδηγεί ο Βέγγος δεν είναι βέσπα, αλλά αυτό λίγη σημασία έχει.
Ας απολαύσουμε ολόκληρη την σκηνή:
Η μοτοσυκλέτα επίσης… τραγουδήθηκε, με το πλέον γνωστό κομμάτι στο οποίο γίνεται αναφορά σε αυτή, να είναι ο “Kουρσάρος”, με ερμηνευτή τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου, σε μουσική Λάκη Παπαδόπουλου, ενώ τους στίχους τους είχε γράψει ο Παύλος Μάτεσις. Το τραγούδι αναφέρεται σε έναν “επαναστατημένο” νεαρό αναβάτη ο οποίος έχει προφανώς απηυδήσει από τις κοινωνικές συμβάσεις και βρίσκει διέξοδο (και ίσως αλήθειες) στην “χιλιάρα” μοτοσυκλέτα του. Περιγράφεται μια κατάσταση η οποία θέλουμε να πιστεύουμε ότι ανήκει σε άλλες εποχές και ότι κανένας δεν θα πέσει στη παγίδα να την εξιδανικεύσει ή να την θεωρήσει πρότυπο σήμερα.
Μια σαφώς πιο pop και ανάλαφρη προσέγγιση αποτελεί το τραγούδι “O Νίνο και το παπί του” του Ανδρέα Μικρούτσικου, από τον δίσκο “Περνάω με κόκκινο” (!) του 1986. Το κομμάτι περιγράφει απλά έναν “easy going” και μάλλον δημοφιλή τύπο, το Nίνο, του οποίου η παρουσία έχει συνδεθεί με το παπί το οποίο οδηγά.
Το παπί βέβαια κατάφερε να διεισδύσει (κατά κάποιο τρόπο) και στα πολιτικά δρώμενα του τόπου. Το έτος είναι 1985, ο δικομματισμός είναι στα φόρτε του και έχουν προκηρυχτεί βουλευτικές εκλογές για τις 2 Ιουνίου. Χαμός! Μιλάμε για εποχές που στις συγκεντρώσεις - ομιλίες μαζευόντουσαν εκατοντάδες χιλιάδες κόσμου. Στις συγκεντρώσεις του ΠΑΣΟΚ εν όψει των εκλογών λοιπόν, ένα από τα συνθήματα που δονούσε την ατμόσφαιρά ήταν το “Kαλύτερα παπάκι, παρά τον Μητσοτάκη”. O λόγος ήταν ότι ο “αιώνιος αντίπαλος” του Ανδρέα Παπανδρέου και αρχηγός της ΝΔ, Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, είχε μεταξύ άλλων τάξει, ως προεκλογικό δέλεαρ, φθηνότερα αυτοκίνητα. Η απάντηση λοιπόν των ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ (που είχαν δελεαστεί από άλλο πακέτο υποσχέσεων…) ήταν το συγκεκριμένο σύνθημα.
Ένα χαρακτηριστικό κλισέ που σχετίζεται με μοτοσυκλέτες, ανήκει στον πιο γνωστό “αστέρα” του αστυνομικού ρεπορτάζ στην Ελλάδα, τον Πάνο Σόμπολο. Το “Oι δράστες διέφυγαν με μοτοσυκλέτα μεγάλου κυβισμού τύπου εντούρο” ήταν μια φράση που έκλεινε πανηγυρικά οποιαδήποτε ανταπόκριση του βετεράνου αυτού ρεπόρτερ από τόπους εγκλημάτων όπου το όχημα διαφυγής των δραστών, είχε δύο τροχούς. Αν ήταν έτσι τα πράγματα, τότε τα XT και τα XL της εποχής, θα έπρεπε να ήταν τα πλέον εμπλεκόμενα στο έγκλημα, μοντέλα μοτοσυκλετών στην Ελλάδα.
Το πεδίο που η μοτοσυκλέτα “έδινε ρέστα” πάντως, ήταν αυτό της βιντεοκασέτας των 80s. Τότε που οι ελληνικές ταινίες (ο Θέος να τις κάνει) παραγόντουσαν κατά δεκάδες σε μηναία βάση, η μοτοσυκλέτα έχει σε πολλές από αυτές, πρωταγωνιστικό ρόλο.
Η πιο συχνή αναφορά περί μοτοσυκλετών στην Ελλάδα βέβαια, είχε να κάνει με τα περιβόητα “ρεπορτάζ” που παρουσιαζόντουσαν σε τρομολαγνικές “δημοσιογραφικές” εκπομπές, από αυτές που αρέσκεται να παρακολουθεί ο μέσος τηλεθεατής, από την ασφάλεια του καναπέ του. Η “μανιέρα” σε αυτές τις περιπτώσεις γνωστή: Ταχύτητα, αδρεναλίνη, καμία συναίσθηση κινδύνου, θάνατος, παρανομία, “άρτος και θεάματα” για το κοινό.
Ας θυμηθούμε λοιπόν μερικά τέτοιους είδους ρεπορτάζ:
