Απ΄όλους τους εν δυνάμει φυσικούς κινδύνους όταν οδηγούμε μοτοσυκλέτα, ο πιο “ύπουλος” είναι σίγουρα ο αέρας. Ακριβώς επειδή δεν τον βλέπουμε και λόγο το ότι οι ριπές του είναι εντελώς απρόβλεπτες και ξαφνικές, μπορεί να μας δημιουργήσει αρκετά προβλήματα, που εκτείνονται από μια απλή ανησυχία μέχρι και πραγματικό - σοβαρό κίνδυνο ατυχήματος.

Στο θέμα που ακολουθεί, θα εξετάσουμε το πώς μπορούμε να “καταλάβουμε” και να ανιχνεύσουμε  τον αέρα, καθώς και πως θα τον αντιμετωπίσουμε.

Ο συνήθης αέρας

Οδηγώντας μοτοσυκλέτα, πάντα αισθανόμαστε ένα ρεύμα αέρα να μας χτύπα, η ένταση του οποίου αυξάνεται ανάλογα με την ταχύτητα της κίνηση μας. Το ρεύμα αυτό είναι σταθερό και αντίθετο στην φορά της διεύθυνσης που κινούμαστε. Η φύση του όμως είναι απόλυτα προβλέψιμη και τα προβλήματα που προκαλεί εκδηλώνονται σε υψηλές ταχύτητες, με την μορφή αστάθειας. Ορισμένα μοντέλα μοτοσυκλετών, δεν έχουν και την καλύτερη αεροδυναμική, με αποτέλεσμα να “κουνάνε” στα πολλά.

Μια μοτοσυκλέτα με τριβάλιτσο, κάγκελα και ψηλή ζελατίνα, έχει ξεφύγει πολύ απο το αερυναμικό πρότυπο που της προσέδωσε ο κατασκευαστής της

Top case, πλαϊνές βαλίτσες και άλλες εξτρά προσθήκες μπορούν να δημιουργήσουν επίσης θέματα αστάθειας, ακριβώς γιατί καταστρέφουν την οποία αεροδυναμική έχουν οι μοτοσυκλέτες. Ένας άλλος παράγοντας που μπορεί να προκαλέσει αστάθεια είμαστε εμείς οι ίδιοι οι αναβάτες που αποτελούμε και το… χειρότερο αεροδυναμικό τμήμα σε ένα δίτροχο, ειδικά όταν αυτό δεν έχει fairing.  Αυτό που οφείλουμε να κάνουμε,  είναι να φοράμε όσο το δυνατόν πιο εφαρμοστά ρούχα, ώστε αυτά να μην “πεταρίζουν” και να μην φουσκώνουν λειτουργώντας ως αερόφρενα.


Άσχετη φωτογραφία; Όχι και τόσο, αφού ρούχα που "πεταρίζουν" και φουσκώνουν από τον αέρα όταν αδηγάμε μοτοσυκλέτα, θυμίζουν πανιά ιστιοπλοϊκού. Μόνο που στην συγκεκριμένη περίπτωση δημιουργούν πολλά προβλήματα 

Επίσης -και σε αυτό πρέπει να δίνεται μεγάλη προσοχή- δεν πρέπει να κρατάμε το τιμόνι δυνατά και σφιχτά, αλλά με μια χαλαρή λαβή, έτσι ώστε τα χέρια μας να μην μεταδίδουν ακούσια δυνάμεις σε αυτό. Ο αέρας ασκεί πίεση στα χέρια μας και αν αυτά είναι “κλειδωμένα” και άκαμπτα την μεταφέρουν αυτούσια στο τιμόνι με την μορφή μικρών ταλαντώσεων που δεν γίνονται αντιληπτές σε εμάς, αλλά προκαλούν αστάθεια.

To ρεύμα αέρα των άλλων οχημάτων

Όταν δεν φυσάει λοιπόν, τα πράγματα είναι σχετικά απλά, γιατί έχουμε μια σαφή εικόνα για την διεύθυνση του αέρα, ενώ η ένταση του είναι σταθερή και άμεσα συναρτώμενη με την ταχύτητα κίνησης μας. Το επόμενο που πρέπει να προσέξουμε, είναι ο αέρας που δημιουργείται από τα άλλα οχήματα που κινούνται μαζί μας στον δρόμο. Μοτοσυκλέτες και ΙΧ, δεν προκαλούν αναταράξεις ικανές να προκαλέσουν προβλήματα, είναι τα μεγάλα οχήματα λοιπόν, οι νταλίκες, τα πούλμαν και τα φορτηγά, στα οποία θα πρέπει να δώσουμε προσοχή. Αυτά τα τροχοφόρα, έχουν κάποια κοινά, όπως το μεγάλο εκτόπισμα και την αεροδυναμική επίπεδου… ψυγειοκαταψύκτη, με αποτέλεσμα να εκτρέπουν πολύ αέρα κατά την κίνηση τους, δημιουργώντας ισχυρά ρεύματα γύρω τους.

Όπως μπορείτε να δείτε στο σχήμα που ακολουθεί, τα ισχυρότερα ρεύματα αέρα που δημιουργούνται κατά την κίνηση ενός μεγάλου οχήματος, είναι στα πλάγια, λίγο μετά την μετώπη του και πίσω, σε κάποια απόσταση από την ουρά του όπου υπάρχουν πολλές αναταράξεις του αέρα. Ακριβώς πίσω από τα μεγάλα οχήματα αλλά και σε κοντινή απόσταση από αυτά, στα πλαϊνά τους, δημιουργούνται ρεύματα υποπίεσης, δηλαδή ουσιαστικά αντί ο αέρας να σας εκτρέπει μακριά από το όχημα, σας “τραβά” προς αυτό.


Στα πλάγια, λίγο πίσω από την μετώπη ενός φορτηγού, καθώς και αρκετά πίσω από την "ουρά" της καρότσας, δημιουργούνται τα πιο ισχυρά ρεύματα αέρα 

Πολλοί αναβάτες αλλά και οδηγοί αυτοκινήτων, “κολλάνε” πίσω από μεγάλα φορτηγά εκμεταλλευόμενοι ακριβώς το γεγονός ότι δεν υπάρχει ισχυρό μετωπικό ρεύμα αέρα και η υποπίεση τους σπρώχνει προς τα μπροστά, κάτι ανάλογο δηλαδή με το slipstreaming που κάνουν οι αναβάτες στους αγώνες. Η πρακτική αυτή είναι πολύ επικίνδυνη και δεν θα πρέπει, με αντάλλαγμα την μικρότερη κατανάλωση, να εφαρμόζεται! Αν κάποιος βρίσκεται σε τόσο κοντινή απόσταση, πίσω από ένα φορτηγό  / πούλμαν, ουσιαστικά δεν έχει οπτική επαφή με τον δρόμο και σε ένα ενδεχόμενο απότομο και ξαφνικό φρενάρισμα, κινδυνεύει να έρθει σε… στενή επαφή με το όχημα αυτό. Μαντέψτε ποιος “χάνει” σε αυτή την περίπτωση!

Αυτό που πρέπει να κάνουμε λοιπόν είναι ακριβώς το αντίθετο, να αποφεύγουμε δηλαδή να βρισκόμαστε κοντά σε μεγάλα οχήματα. Ακόμα και στα 25+ μέτρα πίσω τους, μπορεί οι αναταράξεις να γίνουν αισθητές  και να προκαλέσουν αστάθεια στην μοτοσυκλέτας μας. Φροντίζουμε λοιπόν να τα προσπεράσουμε αποφασιστικά, σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερη απόσταση μας επιτρέπει το πλάτος και οι λωρίδες του δρόμου, έχοντας προετοιμαστεί για τις ριπές αέρα και την υποπίεση που θα συναντήσουμε λίγο πριν την μετώπη τους.

Όταν αρχίζουν τα "μποφόρια"

Επειδή όταν οδηγάμε μοτοσυκλέτα δεν μπορεί να έχει πάντα νηνεμία, πολλές φορές θα κληθούμε να οδηγήσουμε με αέρα, αρκετό ή ακόμα και πολύ δυνατό. Η Ελλάδα έχει ένα πολύ έντονο γεωγραφικό ανάγλυφο και αυτό δημιουργεί μικροκλίματα αλλά και φαινόμενα όπου η ένταση των ανέμων αυξάνει σημαντικά κατά τόπους ή αλλάζει κατεύθυνση.

Το θέμα είναι ότι τις περισσότερες φορές, ο αέρας δεν έχει σταθερή ένταση αλλά μας χτυπά με ξαφνικές ριπές. Σε αυτές τις περιπτώσεις, θα πρέπει να παραμένουμε χαλαροί και να μην “τσιτώνουμε” πάνω στην μοτοσυκλέτα. Η φυσική μας πρώτη αντίδραση είναι να σφίξουμε με τα χέρια το τιμόνι και να γραπώσουμε με το εσωτερικό των ποδιών μας το ρεζερβουάρ, έχοντας την αίσθηση ότι έτσι ανακτούμε τον έλεγχο της μοτοσυκλέτας.

Στην πραγματικότητα κάνουμε τα πράγματα χειρότερα, αφού με αυτό τον τρόπο μεταφέρουμε όλες τις δυνάμεις που ασκεί ο αέρας στο σώμα μας, στην μοτοσυκλέτα. Στη συνέχεια, ξαφνιασμένοι από το κούνημα προσπαθούμε με απότομές κινήσεις – αντιδράσεις να ανακτήσουμε την σταθερότητα και τότε κάνουμε ακόμα χειρότερα τα πράγματα.

Το σωστό είναι να είμαστε χαλαροί και “δεκτικοί” και να μην “παλεύουμε” με τον αέρα. Διορθώνουμε την πορεία μας με ήπιες κινήσεις και δεν πανικοβαλλόμαστε. Σκοπός επίσης είναι να αυξήσουμε την αδράνεια της μοτοσυκλέτας μας και αυτό γίνεται μέσω της αύξησης της ταχύτητας (στα νόμιμα και επιτρεπόμενα όρια πάντα).

Αυτό που θα πρέπει να ξεκαθαριστεί πάντως, είναι ότι σε περίπτωση πολύ δυνατού αέρα, όταν αισθανθούμε ότι η οδήγηση αρχίζει και γίνεται επικίνδυνη, απλά κάνουμε στην άκρη και σταματάμε, δεν υπάρχει κανένας λόγος να πιέζουμε τις καταστάσεις.

Υπάρχουν επίσης περιπτώσεις, όπου σε μερικά σημεία του δρόμου εμφανίζονται ισχυρές ριπές αέρα, χωρίς η γενική ένταση των μποφόρ να τα δικαιλογεί. Τέτοια σημεία είναι στενά περάσματα μέσα από υψηλά πρανή ή πλαγιές, όπου λειτουργούν σαν δίοδοι συμπίεσης του αέρα, με αποτέλεσα την αύξηση της ταχύτητας του.


Στην Ολυμπία Οδό, κοντά στα Μέγαρα έχει αυτό το σημείο όπου σχεδόν πάντα έχει δυνατό αέρα, λόγο των ψηλών πρανών που δημιουργούν στενή δίοδο 

Το ίδιο φαινόμενο συμβαίνει και στα κάθετα ως προς τον δρόμο που κινούμαστε ρέματα ή στις “κατεβασιές” που δημιουργούνται από τις χαμηλές συγκλίσεις δύο υψωμάτων. Αμφότερα λειτουργούν ως στενά περάσματα του αέρα και θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί όταν τα προσεγγίζουμε.


Ανάμεσα σε δύο υψώματα, δημιουργούνται κανάλια - διόδοι αέρα, οι λεγόμενες "κατεβασίες". Θέλουν αρκετή προσοχή ειδικά αν φυσάει, γιατί στα σημεία αυτά ο αέρας διέρχεται με πολλαπλάσια ένταση

Δυνατό αέρα μπορούμε να συναντήσουμε και όταν, ακλουθώντας την χάραξη του δρόμου σε μια πλαγιά, αυτός στρίβει, αλλάζοντας μας κατεύθυνση. Μπορεί ξαφνικά να βρεθούμε έκθετοι σε ισχυρά ρεύματα αέρα, που μέχρι εκείνη την στιγμή, τα έκοβε η πλαγιά δεξιά ή αριστερά μας.


Σε τέτοια σημεία, υπάρχει περίπτωση να φυσά πολύ με το που στρίψει κανείς 

Σε κάθε περίπτωση, ένα  στοιχείο που “προδίδει” το αόρατο κατά τα άλλα ισχυρό ρεύμα αέρα μπροστά μας, είναι τα δέντρα και η βλάστηση στην άκρη του δρόμου. Αν λοιπόν δείτε στο βάθος του δρόμου φυτά και κλαδιά να κουνιούνται έντονα, προφανώς από εκείνο το σημείο διέρχεται αέρας με μεγάλη ταχύτητα, οπότε προετοιμαστείτε.