Την Τετάρτη 3 Φεβρουαρίου 2021 παρουσιάστηκε το νέο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Οδική Ασφάλεια, με την απόλυτη επισημότητα που προσέδωσε η παρουσία και ομιλία του πρωθυπουργού στην εκδήλωση που φιλοξενήθηκε στο Μουσείο Αυτοκινήτων.
Στα πλαίσια αυτού του ευρύτερου στρατηγικού σχεδίου εντάσσεται και η περίφημη αναθεώρηση του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (ΚΟΚ). Σύμφωνα με όσα είπε στην εκδήλωση ο υπουργός Μεταφορών, ο νέος ΚΟΚ θα πατήσει πάνω σε πέντε βασικούς άξονες για την αναμόρφωσή του.
1. Κατηγοριοποίηση παραβάσεων. Η αυστηροποίηση των κυρώσεων για τις επικίνδυνες παραβάσεις (κόκκινο, στοπ, υπερβολική ταχύτητα κλπ) είναι μια σταθερά στις αναθεωρήσεις του ΚΟΚ, μα αυτό δεν εμποδίζει από μια ακόμη αύξηση στα σχετικά πρόστιμα, ενδεχομένως ενισχυμένα με αυστηρότερες διοικητικές κυρώσεις.
2. Διαχωρισμός κυρώσεων για οδηγική συμπεριφορά και κατάσταση οχήματος. Άλλο να περνάς αβέρτα τα κόκκινα σούζα με υπερβολική ταχύτητα χωρίς κράνος και άλλο να μη δουλεύει το πίσω φως σου ή να χρωστάς ΚΤΕΟ. Λογικό, αλλά η πραγματική είδηση που προκύπτει εδώ είναι η εκτενής αναφορά του υπουργού στις ευθύνες των ΚΤΕΟ, εννοώντας πως θα θεσπιστούν έλεγχοι από επόπτες μηχανικούς που θα έχουν ως στόχο να τιμωρούνται οι σχετικές υπηρεσίες (ιδιωτικές ή δημόσιες) που περνούν επιτυχώς ό,τι φέρει ο καλός πελάτης με το “φακελάκι”.
Επίσης, η ατμόσφαιρα μυρίζει πολύ αυστηρότερες ποινές για οχήματα που δεν έχουν εκπληρωμένες τις προβλεπόμενες υποχρεώσεις τεχνικού ελέγχου, ξεκινώντας από μεγάλη αύξηση του προστίμου που σήμερα είναι €65 όταν τελικά το όχημα προσέλθει εκπρόθεσμα σε ΚΤΕΟ και φτάνοντας ως αφαίρεση πινακίδων σε ενδεχόμενο αστυνομικό έλεγχο στον δρόμο.
3. Όριο ταχύτητας 30 km/h στις κατοικημένες περιοχές. Μελέτες έχουν αποδείξει πως ένα ατύχημα πεζού με αυτοκίνητο που κινείται με 30 έχει 10% πιθανότητα να αποβεί μοιραίο, ενώ στα 50 km/h το ποσοστό αυτό απογειώνεται στο 80%. Συνεπεία αυτού, θεωρείται σχεδόν βέβαιο πως στον νέο ΚΟΚ το ανώτατο επιτρεπόμενο όριο ταχύτητας στις κατοικημένες περιοχές θα μειωθεί στα 30 km/h.
Περιμένουμε με πολύ ενδιαφέρον να δούμε πώς ακριβώς θα περιγραφεί στον νέο ΚΟΚ η “κατοικημένη περιοχή”, γιατί λ.χ. και η λεωφόρος Κηφισίας σπίτια έχει εκατέρωθέν της, αλλά κανείς δεν θα εκτιμήσει αν ο χρόνος μιας τυπικής διαδρομής Κηφισιά-Κέντρο με αυτοκίνητο θα μετριέται με ημερολόγιο αντί ρολογιού.
4. Εθνικό Ταμείο Οδικής Ασφάλειας. Η λογική πίσω από αυτό είναι η διασφάλιση της επιβολής και είσπραξης των προστίμων, περνώντας τα πάντα μέσα από ηλεκτρονικές διαδικασίες (που να μη σβήνουν εύκολα στο τοπικό τμήμα Τροχαίας που δουλεύει/ξέρει κάποιον ο φιλαράκος/κουμπάρος/ξάδερφος). Εννοείται πως η είσπραξη των προστίμων ανάγεται σε ύψιστης σημασίας επιδίωξη και εδώ η συνδρομή του Taxisnet θα είναι καθοριστική, καθώς οι εκπρόθεσμες οφειλές θα περνούν εκεί που τα χρέη ξεφεύγουν δυσκολότερα απ’ ότι το φως από μια μαύρη τρύπα.
Ανάμεσα στις προτάσεις ωστόσο κρύβεται μια σοβαρή ανατροπή, καθώς το περιγραφέν σχέδιο λέει πως το Εθνικό Ταμείο Οδικής Ασφάλειας (που θα θεσπιστεί) θα διανέμει τα χρήματα των προστίμων στους Δήμους ανάλογα με τη γεωγραφική κατανομή των παραβάσεων, ενώ οι Δήμοι θα πρέπει να επιδεικνύουν δράσεις υπέρ της οδικής ασφάλειας.
5. Ηλεκτρονική παρακολούθηση παραβάσεων. Εδώ το υπουργείο προλογίζει μια ηλεκτρονική υπηρεσία, ένα σύστημα στο οποίο θα έχει πρόσβαση και ο πολίτης για να μπορεί ανά πάσα στιγμή να βρίσκει πόσους πόντους ποινής (point system) έχει το δίπλωμά του, ενώ θα ενημερώνεται άμεσα και για κάθε αλλαγή της κατάστασής του. Φυσικά στην ίδια βάση δεδομένων θα έχει πρόσβαση και η αστυνομία που θα γνωρίζει επί τόπου αν έχει μπροστά της έναν οδηγό με καθαρό μητρώο ή έναν κατά συρροή παραβάτη του ΚΟΚ.
Επιπρόσθετα, η ύπαρξη μιας οργανωμένης βάσης παραβάσεων επιτρέπει την καλύτερη στατιστική επεξεργασία τους.
Σε πρώτη φάση τα παραπάνω δεν ακούγονται και τόσο ρηξικέλευθα, μιας και έχουν προταθεί και συζητηθεί επανειλημμένα στο παρελθόν. Για αυστηρότερα πρόστιμα και κυνήγι επικίνδυνων παραβάσεων ακούω από τότε που δεν είχα ούτε δίπλωμα οδήγησης ούτε καν τρίχες να ξυρίσω στο πρόσωπο.
Η δε ηλεκτρονική διασύνδεση δημοσίων υπηρεσιών θα ήταν ίσως συναρπαστική είδηση και λόγος κομπασμού πριν από 20 χρόνια, μα σήμερα είναι απλώς άλλη μια απόδειξη της αφόρητης και μόνιμης δυσκινησίας του κράτους. Σε ένα κράτος όπου ο πολίτης εξακολουθεί να υποχρεούται να μαζεύει χάρτινα πιστοποιητικά χάνοντας χρόνο για να κάνει αυτό που ένας Η/Υ θα έβγαζε αυτόματα (αν οι υπηρεσίες επικοινωνούσαν μεταξύ τους), ας πανηγυρίσουμε που θα μπορούμε να δούμε online πόσους βαθμούς point system έχουμε...
Έχουμε όμως ένα ακόμη ερώτημα που δυστυχώς δεν απαντάται. Πριν λίγους μήνες, όταν άρχιζαν να καρφώνονται με ηλεκτρικά πατίνια σε λεωφορεία και να πατούν ηλικιωμένους στα πεζοδρόμια, το θέμα της αναθεώρησης του ΚΟΚ είχε ως μεγάλο πρωταγωνιστή τη ρύθμιση της μικροκινητικότητας.
Το υποχρεωτικό πέρασμα στην Ηλεκτροκίνηση έβγαλε στην επιφάνεια γκρίζες ζώνες κρυμμένες στις χαραμάδες μιας νομοθεσίας που όταν σχεδιάστηκε τα ηλεκτρικά οχήματα αποτελούσαν ακόμη ασκήσεις επί χάρτου. Τώρα ωστόσο δεν βλέπουμε τίποτε από όλα αυτά στους περίφημους άξονες του νέου ΚΟΚ. Τι συνέβη; Ήρθε το lockdown και τα ηλεκτρικά πατίνια που κατηφορίζουν τη Συγγρού με 80 km/h στην αριστερή λωρίδα δεν είναι πια στην επικαιρότητα;
Ελπίζουμε σύντομα να έχουμε το πλήρες σχέδιο, που κάποτε θα πρέπει να βγει σε δημόσια διαβούλευση, για να αντιληφθούμε αν όντως εξυπηρετεί την Οδική Ασφάλεια ή απλά βγάζει τιτλάτζες για τα δελτία ειδήσεων και αυξημένα έσοδα για το νεοσύστατο κρατικό ταμείο.
