Η ιστορία του… «Δουκάτου» είναι μεγάλη και εν πολλοίς θεμελίωσε την καθιέρωση της ΚΤΜ στο σύγχρονο μοτοσυκλετιστικό σύμπαν, γλυτώνοντας την από το βιομηχανικό αφανισμό. Η KTM άλλωστε ξεκίνησε το ταξίδι της ως κατασκευαστής μοτοσυκλετών το μακρινό 1953, με τρία μοντέλα σταθμούς στην 71χρονη πλέον ιστορία της μάρκας από το Mattighofen. Το πρ/ώτο R 100 (1953), το Penton Six Day 125 (1968) που ξεκίνησε την εκτός δρόμου καθιέρωση για την πορτοκαλί εταιρεία και το 620 Duke, το πρώτο μοντέλο για την άσφαλτο και μάλιστα με τετράχρονο κινητήρα. Ένα χρονικό ορόσημο για τη γέννηση όμως της μεγάλης των Duke οικογένειας ήταν το 1992. Τότε, η επονομαζόμενη «KTM Motor-Fahrzeugbau AG» θα μετατρεπόταν εταιρικά στην «KTM Sportmotorcycle GmbH», προκειμένου να διορθωθεί το χάος της παραγωγής των αυστριακών που περιλάμβανε πάνω από 40 δίκυκλα, από ποδήλατα μέχρι off-road μοτοσυκλέτες. Επίκεντρο της νέας εταιρείας και της παραγωγής της, θα ήταν ένας κινητήρας «to rule them all», o τετράχρονος πια, μονοκύλινδρος LC4.
Εν αρχή οι επιδόσεις
…Αλλά και η κληρονομιά, με τον κινητήρα-απάντηση στους αντίστοιχους ιαπωνικούς να βρίσκει την πρώτη του εφαρμογή στο enduro. Όμως, ο εν λόγω χωμάτινος δρόμος με τετράχρονα και δίχρονα μοντέλα δε φάνταζε –και μάλλον δεν θα ήταν- βιώσιμος για την πορτοκαλί εταιρεία. Εδώ ήρθε η ιδέα της πρώτης KTM για ασφάλτινο τερέν. Μια μοτοσυκλέτα που θα ένωνε τον enduro σχεδιασμό με 17άρηδες τροχούς και αίσθηση «δίτροχου κάρτ». Ήταν η εποχή των supermotard και η ευκαιρία της KTM να κάνει το 620 Enduro κάτι γνώριμα διαφορετικό.
Ο, από τότε σχεδιαστής της εταιρείας, Gerald Kiska, θα πρότεινε αρχικά το «Terminator», αποτάσσοντας σχεδιαστικά τη χωμάτινη ταυτότητα. Με δυο φανάρια εμπρός και ιδιαίτερες γραμμές κάτω από το πορτοκαλί μεταλλικό χρώμα κάτι δεν κολλούσε όμως. Έτσι, μόλις 2 εβδομάδες πριν την παρουσίαση του, ο project manager Wolfgang Felber θα συναντούσε τον υπεύθυνο περί... ονομάτων, Kalman Cseh για το… όνομα αυτού. Το «Duke» κλείδωσε στα αυτιά του Cseh μιας και όχι μόνο συνδεόταν με τον θρυλικό Geoff Duke, αλλά και επειδή ήταν… «βασιλικά» πιασάρικο! Το πρώτο 620 Duke των 50 ίππων του σωτήριου έτους 1994, θα ήταν γεγονός!
Duke I-II-III, η εποχή των LC4
Γνωστό και ως Duke I, το πρώτο μοντέλο ήταν περιορισμένης παραγωγής και διαφοροποιείτο μόνο στα χρώματα μέχρι την ύστατη έκδοση του το 1998 (Πορτοκαλί, μαύρο, κίτρινο, μαύρο ξανά και «last edition» ανά χρονιά). Το 1999 θα ερχόταν το εξευγενισμένο σχεδιαστικά Duke II, με τον Kiska να το εκσυγχρονίζει μέσω ενός επιθετικού γνώμονα που θα έφερνε την καθιέρωση του μοντέλου. Δεν έλειπαν μάλιστα και oi πολύ μπροστά από την εποχή καινοτομίες, όπως οι διπλοί –πάνω/κάτω- LED προβολείς που θα έκαναν χαρακτηριστική την αναγνώριση της μοτοσυκλέτας. Το 2008 ήταν η σειρά του Duke III, με τη μοτοσυκλέτα να έχει επανασχεδιαστεί με πλήρως ασφάλτινη κατεύθυνση και καμιά σύνδεση με το enduro παρελθόν. Ο κινητήρας ήταν τελείως νέος και με σημαντικά αυξημένο κυβισμό και θα ερχόταν από το 690 Supermoto, όντας μονοκύλινδρος και με ηλεκτρονικό ψεκασμό που απέδιδε πλέον 63 ίππους.
Η εν λόγω μοτοσυκλέτα με το ατσάλινο χωροδικτύωμα, το χυτό ψαλίδι και την εξάτμιση α λα RC8 στην καρίνα, θα έφτανε στο peak της το 2010 με την έκδοση «R», φορτωμένη με τα καλούδια που φέρουν το λογότυπο «KTM Powerparts». Ο μονοκύλινδρος διάδοχος, θα ερχόταν το 2016 με τη μεγάλη αλλαγή να είναι εντός του κινητήρα με την προσθήκη ενός δεύτερου αντικραδασμικού άξονα και την απόδοση να φτάνει πια τους 73 ίππους.
KTM 990 Super Duke 2005-2012
Το πρώτο δικύλινδρο 990 Duke όμως και το πρώτο Super Duke για να ακριβολογούμε, ήρθε το 2005. Ο δικύλινδρος κινητήρας V διάταξης ερχόμενος από το 990 Adventure απέδιδε 115 ίππους και 10 κιλά ροπής. Αναρτήσεις της WP και φρένα της Brembo υπέγραφαν τα περιφερειακά, ενώ μεταξύ 2007-2011 θα ερχόταν και η R έκδοση.
Μια έκδοση που θα είχε μεταξύ άλλων ισχύ αυξημένη στους 132 ίππους, εξατμίσεις της Akrapovic, αναβαθμισμένες αναρτήσεις μικρότερης διαδρομής κ.α.
Εν συνεχεία, ας δούμε όλα τα μέλη της γνωστής αυστριακής οικογενείας, σε αύξουσα σειρά με κριτήριο τον κυβισμό, ώστε να μη χαθούμε σε κυβικά και χρόνια:
KTM 125 Duke 2011 – Μέχρι σήμερα
Το 2011, θα μας συστηνόταν ο Βενιαμίν της σειράς, το KTM 125 Duke, μια γυμνή μοτοσυκλέτα μικρού κυβισμού με χαμηλή κατανάλωση καυσίμου. Στα των αναρτήσεων ξεχώριζαν οι λύσεις της WP, ενώ στα φρένα είχαμε έναν δίσκο 280 χλστ. τοποθετημένο στον μπροστινό τροχό που εμπλέκεται από μια τετραπίστονη δαγκάνα και έναν δίσκο 220 χλστ. στον πίσω τροχό με δαγκάνα ενός εμβόλου. Ως προς τις επιδόσεις, συναντούσαμε 15 ίππους στις 9.500 σ.α.λ. και 1 και κάτι κιλά ροπής στις 8.000 σ.α.λ.
Το 2017 ήταν η χρονιά των δραστικών αλλαγών κυρίως στην εμφάνιση και όχι στις επιδόσεις, με τον προβολέα να γίνεται LED και τη συνολική σχεδίαση να παραπέμπει σε μεγαλύτερα μοντέλα. Στις αναρτήσεις παραμένει η υπογραφή της WP, ενώ τα φρένα μεγάλωσαν ελαφρώς στα 300 χλστ. και 230 χλστ. εμπρός και πίσω αντίστοιχα.
Το 2024, το μοντέλο έλαβε και άλλη αισθητική αναβάθμιση στο πνεύμα των μεγαλύτερων αδερφών της, με τα δισκόφρενα να λαμβάνουν +20 και +10 χλστ. ξανά.
KTM 200 Duke 2012 – Μέχρι σήμερα
Ένα χρόνο μετά θα ερχόταν και το 200 Duke, μια μοτοσυκλέτα μικρού κυβισμού που κατασκευάστηκε στο εργοστάσιο της Bajaj Auto στο Chakan στην Ινδία, συναρμολογήθηκε από την Auteco S.A. στην Αργεντινή από τη Simpa S.A. και στις Φιλιππίνες αλλά και από την KTM Asia Manufacturing Inc.
Εντός υπήρχε ένας μονοκύλινδρος, τετράχρονος, υγρόψυκτος κινητήρας με κιβώτιο έξι σχέσεων, που απέδιδε 25 ίππους στις 10.000 σ.α.λ. και σχεδόν 2 κιλά ροπής στις 8.000 σ.α.λ. Και πάλι η WP υπέγραφε τις αναρτήσεις ενώ στα φρένα εξοπλιζόταν με δίσκο 300 χλστ. στο μπροστινό τροχό, ακινητοποιούμενο από δαγκάνα τεσσάρων εμβόλων και έναν δίσκο 230 χλστ. στον πίσω.
Το 2023 θα ερχόταν η ώρα της αλλαγής στην εμφάνιση που όμοια με το 125 θα ακολουθούσε την επιθετική όψη των μεγαλύτερων.
KTM 250 Duke 2016 – Μέχρι σήμερα
Η ακόμα μεγαλύτερη έκδοση – 3η κατά αύξουσα σειρά- θα ανέβαινε στην κατηγορία των 250 κυβικών φλερτάροντας πια με τους 30 ίππους και με την εμφάνιση στο ίδιο μοτίβο με υπόλοιπα μικρά Duke, των οποίων οι κυβισμοί ποικίλουν ένεκα της διάθεσης στις ασιάτικες αγορές.
Οι σχεδιαστικές αλλαγές στο προαναφερθέν μοτίβο θα έφταναν ως το μοντέλο του 2024, με τον εξοπλισμό να αναβαθμίζεται και εδώ ηλεκτρονικά.
KTM 390 Duke 2013 – Μέχρι σήμερα
Το μεγαλύτερο μικρό Duke των 373,2 κυβικών θα ερχόταν στη ζωή το 2013. Και εκείνο μονοκύλινδρο, τετράχρονο, υγρόψυκτο και με ρίζες στην Ινδία, θα απέδιδε 43 ίππους στις 9.000 σ.α.λ. και 3,5 κιλά ροπής στις 7.250 σ.α.λ.
Η μεγάλη του -αισθητική- αλλαγή θα ερχόταν το 2017, ενώ θα αναβαθμιζόταν και ο εξοπλισμός με την έγχρωμη TFT οθόνη στη θέση του πολυοργάνου. Μικροαλλαγές ακολούθησαν τα 2018, 2020, 2022 και 2024 με το πλέον πρόσφατο μοντέλο όχι μόνο να… «μεγαλοδείχνει» περισσότερο από ποτέ και πράττει ομοίως και το επίπεδο του εξοπλισμού, με Traction Control, Quickshifter κ.α.
KTM 790 Duke 2017 – Μέχρι σήμερα
Παίρνοντας τον ανήφορο των κυβικών και των κυλίνδρων, το Duke στα 799 κ.εκ. με δικύλινδρο εν σειρά και πάντα υγρόψυκτο και τετράχρονο κινητήρα θα είχε το «παρατσούκλι»… νυστέρι και όχι άδικα έχοντας απόδοση της τάξης των 103 ίππων και βάρος 169 κιλών άνευ υγρών.
Στα του εξοπλισμού, θα ήταν το πρώτο μεσαίο μοντέλο της πορτοκαλί φίρμας που θα εξοπλιζόταν με ηλεκτρονική μονάδα μέτρησης της αδράνειας συνεργαζόμενη με ride-by-wire γκάζι, προγράμματα οδήγησης, πολυεπίπεδο Traction Control κ.α.
Ο εξοπλισμός αναμενόμενα περιλαμβάνει αναρτήσεις της WP και δυο δίσκους στα 300 χλστ. εμπρός και ένα στα 240 χλστ. πίσω.
KTM 890 Duke/R/GP 2020 – Μέχρι σήμερα
Σε μια πορτοκαλί χρονική ανακολουθία, η απλή έκδοση του 890 Duke θα ερχόταν μετά την R, με τον κινητήρα να παραμένει ο δικύλινδρος εν σειρά LC8 των 889 cc, ωστόσο εδώ η ΚΤΜ χρησιμοποιεί λίγο πιο ήπιες χαρτογραφήσεις για πιο γραμμική απόδοση, περιορίζοντας την ισχύ του στους 115 hp και τα 9.4 kgm. Αυτά συνιστούν μια μικρή μείωση από το 890 Duke R (121 hp / 10 kgm), μα εξακολουθούν να στέκονται καθαρά ψηλότερα από το 790 Duke (103 hp / 8.9 kgm).
Η R έκδοση ξεχώριζε για τα ηλεκτρονικά που ενορχηστρώνονται από μια αδρανειακή μονάδα 6 αξόνων και συνεργάζονται με μια σειρά από κορυφαία περιφερειακά όπως τα WP APEX, Brembo Stylema με τρόμπα MCS κ.ά.
Το 2022 ήρθε και η έκδοση GP, με σαφείς αναφορές στο αγωνιστικό παρόν της KTM, γεφυρώνοντας το κενό μεταξύ απλής και R έκδοσης αποδίδοντας 115 ίππους και 9,38 kgm ροπής, πασπαλισμένη με διάφορα Powerparts καλούδια.
KTM 990 Duke 2024
O ολοκαίνουριος Δούκας έχει εντός του τον δικύλινδρο εν σειρά κινητήρα LC8c, ο οποίος φτάνει πλέον τα 947 κυβικά, αποδίδοντας 123 ίππους και 10,5 kgm ροπής, ενώ το βάρος της μοτοσυκλέτας ανακοινώνεται στα 179 κιλά. 3+2 Riding Modes, με τα Performance και Track στον έξτρα εξοπλισμό, τετραπίστονες, ακτινικά τοποθετημένες δαγκάνες, αναρτήσεις APEX της WP κ.α. είναι μόνο κάποια από τα highlights της μοτοσυκλέτας που κάνει το ντεμπούτο της φέτος.
KTM 1290 Super Duke R/GT 2012 – 2023
To μεγάλο Super Duke ήρθε στο προσκήνιο το 2012, όταν παρουσιάστηκε σαν πρωτότυπο σε έκδοση R. Ουσιαστικά, ήταν η γυμνή έκδοση του αυστριακού superbike, RC8. Κινητήρας διάταξης V, 1.301 κ.εκ. και 180 ίπποι ήταν οι μαγικοί αριθμοί του πιο… παρανοϊκού γυμνού της εποχής.
Φυσικά δεν έλειπαν τα απαραίτητα ηλεκτρονικά χαλιναγώγησης του κτήνους, όπως ride-by-wire γκάζι, traction control, cornering abs, quickshifter, οδηγικά προγράμματα κ.α.
Τα φρένα μπροστά αναλάμβαναν 2 δίσκοι διαμέτρου 320 χλστ. με δαγκάνες 4 εμβόλων ακτινικής τοποθέτησης και πίσω ο δίσκος διαμέτρου 267 χλστ. με δαγκάνα 2 εμβόλων της Brembo, συνδυασμένο σύστημα πέδησης και ABS της Bosch. Φυσικά οι αναρτήσεις της WP έβλεπαν επίσης αναβαθμίσεις με το πέρασμα των ετών.
Το 2015 θα ερχόταν η ώρα της… τουριστικής έκδοσης του κτήνους, με το 1290 Super Duke GT των 173 ίππων και των 14,7 κιλών ροπής. Πέρα από το αναγκαίο φέρινγκ, εξοπλιζόταν με θερμαινόμενα γκριπ για τις κρύες μέρες, LED Cornering Lights, και LED φλας που σβήνουν μόνα τους, μεγαλύτερο ρεζερβουάρ 23 λίτρων, νέο και μακρύτερο υποπλαίσιο, κομπλέ με βάσεις, έτοιμο να δεχτεί βαλίτσες, αλλά και νέα, πιο άνετη είναι σέλα.
Η ανανέωση του 1290 Super Duke έχει έρθει με τη μορφή facelift και τεχνολογικών αναβαθμίσεων μέχρι και πέρυσι, καθώς φέτος έχουμε και αύξηση στον κυβισμό.
KTM 1390 R / Evo 2024
Για φέτος έχουμε αλλαγή στην εμφάνιση που εισάγει και τη νέα σχεδιαστική ταυτότητα με επίκεντρο το εμπρός φωτιστικό σώμα, όπως είδαμε και στα νέα 990 Duke, 390 Duke κ.ο.κ. Αναθεωρημένος όμως είναι εντός και ο LC8 V-Twin των 1.350 κ.εκ., ο οποίος αποδίδει 190 ίππους στις 10.000 σ.α.λ. και 14,5 κιλά ροπής στις 8.000 σ.α.λ.
Στα των αλλαγών εικόνας αλλά και ουσίας, μικρότερο είναι και το υποπλαίσιο, από το οποίο πλέον απουσιάζει το οπίσθιο φανάρι. Περιφερειακά δε και αναλώσιμα, αποζητούν την είσοδο στην πλησιέστερη πίστα, με τις πλήρως ρυθμιζόμενες αναρτήσεις APEX της WP, τα Brembo Stylema στα φρένα και τα Power GP της Michelin στα ελαστικά.
Στο KTM 1390 Super Duke R EVO ωστόσο, η διαχείριση της ανάρτησης μεταφέρεται σε ένα εντελώς νέο επίπεδο με την τελευταία γενιά της WP Semi-Active Technology (SAT). Ως το πιο προηγμένο σύστημα ανάρτησης στην αγορά, διαθέτει ηλεκτρονικά ελεγχόμενες μαγνητικές βαλβίδες για μεταβλητή απόσβεση, παρέχοντας ένα ευρύ φάσμα ρυθμίσεων – από τη μέγιστη άνεση έως την ακαμψία που είναι έτοιμη για πίστα.
Βαθιά ανάσα και επίλογος
Αν είναι κάτι σίγουρο, αυτό είναι πως τα Duke ξεκίνησαν σαν αγωνιστικές, χωμάτινες κατασκευές επιδόσεων που έψαξαν και βρήκαν το δρόμο για την άσφαλτο. Από το Duke I μέχρι το 1390 Super Duke Evo του 2024 έχουν διανυθεί πολλά χιλιόμετρα, αν όχι «έτη φωτός».
Τι είναι σίγουρο μετά από 30 χρόνια Duke; Τρία πράγματα: α) εκεί έξω υπάρχει ένα Duke για κάθε αναβάτη, β) τα Duke έχουν φτάσει πλέον στην καλύτερη και πιο ώριμη τους φάση και γ) ένα στοιχείο μένει αναλλοίωτο 30 χρόνια τώρα: το Fun Factor που όλοι οι Δούκες ανεξαιρέτως έχουν για σημαία.
