Λίγο νωρίτερα είχα παραλάβει την grand turismo μοτοσυκλέτα της Suzuki GSX-S1000 GT με τον διαμαντένιο κινητήρα, την αιχμηρή αισθητική και κυρίως την ταξιδιωτική εργονομία και άνεση που προσφέρει στον αναβάτη της. Χρόνια τώρα που ταξιδεύω με μεγάλες on – off Μοτοσυκλέτες, είχα την εντύπωση πως μια τέτοια μοτοσυκλέτα δεν θα ήταν ικανή να ταξιδέψει, γατάκι, κούνια που σε κούναγε!
Περασμένες δέκα το βράδυ και η φουτουριστική Suzuki περνούσε την «πόρτα» του ξενοδοχείου στην πανέμορφη παραλίμνια πόλη των Ιωαννίνων. Τίναξα μερικά μυγάκια από το μπουφάν μου, ξεκούμπωσα τις βαλίτσες και ξεκούραστος, φρέσκος και χαμογελαστός παρέλαβα το κλειδί του δωματίου. Σουζούκι μου άναψες φωτιές!
Νωρίς το πρωί και εν μέσω ομίχλης, ο κινητήρας των 150 ίππων άρχισε να γουργουρίζει, η εξόρμηση στον επίγειο παράδεισο του Ζαγορίου ξεκινά.
Τα Χίλια τετραγωνικά χιλιόμετρα που αποτελούν την γεωγραφική περιοχή του Ζαγορίου περιλαμβάνουν 46 πετρόχτιστα χωριά, ένα «παγκόσμιο» φαράγγι, ποτάμια που γεφυρώνονται με πέτρινα γεφύρια, κατάφυτα δάση, πλούσια πανίδα και χλωρίδα, ιστορικές μονές και κυρίως ανθρώπους καλόκαρδους που είναι πρόθυμοι να φιλοξενήσουν τους ταξιδευτές. Το Ζαγόρι χωρίζεται σε τρεις γεωγραφικές περιοχές. Το Κεντρικό ( είκοσι οικισμοί), το Δυτικό (δέκα οικισμοί) και το Ανατολικό ζαγόρι (δεκαέξι οικισμοί). Όπως είναι αντιληπτό, μέσα σε ένα Σαββατοκύριακο είναι αδύνατο να εντρυφήσω σε κάθε γωνιά του προικισμένου αυτού τόπου. Είναι όμως δυνατό, να αφουγκραστώ τον παλμό των Ζαγοροχωρίων επισκεπτόμενος μερικά από αυτά!
Για την ιστορία, τα Ζαγοροχώρια «εμφανίζονται» το 1430 όταν 14 χωριά βόρεια της λίμνης υποτάσσονται στον σουλτάνο με αντάλλαγμα κάποια προνόμια. Με το πέρασμα των χρόνων προστέθηκαν και άλλα 32 χωριά της περιοχής, δημιουργώντας έτσι μια αυτόνομη κοινότητα. Εκμεταλλευόμενοι οι κάτοικοί τους την «προνομιακή» εύνοια των Σουλτάνων , τα Ζαγοροχώρια αναπτύχθηκαν οικονομικά αλλά και πνευματικά μέχρι και το 1868 όπου και καταργήθηκε η προνομιακή πολιτική. Πολύ αργότερα ήρθαν οι Γερμανοί, τα έκαψαν και τα λεηλάτησαν, ήρθε ο εμφύλιος, ήρθε η παρακμή και οι κάτοικοι γνώρισαν την υποχρεωτική αστυφιλία εγκαταλείποντας τις εστίες τους για τα μεγάλα αστικά κέντρα. Ο τόπος ερήμωσε και, μερικές δεκαετίες αργότερα, τίποτα δεν θυμίζει το κοντινό παρελθόν.
Λίγα χιλιόμετρα έξω από τα Γιάννενα , στην είσοδο του κάμπου των Ασπραγγέλων, βρίσκεται το μνημείο της Ζαγορίσιας Γυναίκας. Το εξάμετρο άγαλμα των 1.7 τόνων αποτελεί έργο του γλύπτη Καλακαλλά και είναι αφιερωμένο στην μνήμη των γυναικών που αγωνίστηκαν ενάντια των Ιταλικών δυνάμεων το φθινόπωρο του 1940. Η στάση επιτακτική, η θέα εκπληκτική και οι πρώτες ψηφιακές αναμνήσεις αποθηκεύονται στον σκληρό μου δίσκο.
Στην συνέχεια η διαδρομή ξετυλίγεται ανάμεσα στα όρη Μιτσικέλι και Τύμφη και η δεύτερη στάση δεν αργεί να γίνει. Ένα από τα πλέον φωτογραφημένα γεφύρια της Ηπείρου απλώνεται μπροστά μου. Το γεφύρι του Κόκκορη ή Νούτσου, ένα από τα πιο διάσημα αξιοθέατα του Ζαγορίου. Χρονολογείται από το 1750 , έχει ύψος 13 μέτρα ενώ το άνοιγμα του τόξου του είναι περίπου 24 μέτρα. Σύμφωνα με τον θρύλο στο γεφύρι κρύβεται αμύθητος θησαυρός. Αρκετοί προσπάθησαν να τον βρουν όμως το μόνο που κατάφεραν ήταν να λαβώσουν το πέτρινο κατασκεύασμα. Δίπλα από το γεφύρι υπάρχει ένας κατακόρυφος βράχος που φιλοξενεί μια σπήλια, λέγεται ότι στα σπλάχνα της κρύβονταν ο λήσταρχος Νταβέλης ( όχι ο Χρηστάρας της Αθήνας). Καλό θα είναι να επισκεφθείτε νωρίς το πρωί το γεφύρι γιατί μετά τις 1100 π.μ. γίνεται παρέλαση.
Οδηγώντας μερικά χιλιόμετρα βορειοανατολικά ένα ακόμα γεφύρι ξεπροβάλει στα δεξιά και στο βάθος…Κήποι! Κατρακυλάω σβέλτα προς το γεφύρι του Πλακίδα ή Καλογερικό. Το δεύτερο όνομα προέκυψε από τον καλόγερο που χορήγησε το χτίσιμο του το 1814 και το πρώτο από δύο αδέλφια, που το επισκεύασαν το 1863. Όπως και να ‘χει είναι μοναδικό , έχει μήκος 56 μέτρα και ίσα που προλαβαίνω να το απαθανατίσω με λιγοστούς διαβάτες, έρχονται ορδές τουριστών πρέπει να βιαστώ! Ένα ακόμα γεφύρι κάνει την εμφάνιση του λίγο πριν τη είσοδο στους Κήπους, αυτό του Λαζαρίδη, ενώ ένα δεύτερο, αυτό του Μύλου ολοκληρώνει τις πέτρινες κατασκευές που περιβάλλουν το όμορφο χωριό του κεντρικού Ζαγορίου. Ώρα για πίτα και καφέ!
Η παρουσία των Κήπων στην Τύμφη είναι αμφιθεατρική, το χωριό χαρακτηρίζεται από τα λίθινα σπίτια και καλντερίμια, τα χαγάτια, και τους όμορφους κήπους ( εξού και το όνομα). Όσοι έχετε χρόνο κάντε μια στάση στο Λαογραφικό μουσείο του Αγάπιου Τόλη αλλιώς απολαύστε τον καφέ σας αλλά και μια παραδοσιακή ζαγορίτικη πίτα!
Αφήνοντας πίσω τους Κήπους ανηφορίζω προς το Καπέσοβο, ένα μικρό λιλιπούτειο πέτρινο χωριό και από εκεί για το Βραδετό, το μπαλκόνι του Ζαγορίου. Το Βραδετό αποτελεί και το υψηλότερο χωριό του Ζαγορίου ενώ είναι επίσης γνωστό για το πέτρινο καλντερίμι που ενώνει τον οικισμό με το Καπέσοβο, την Σκάλα Βραδετού. Επιστροφή στον κεντρικό δρόμο και συνέχεια προς Αρίστη. Δυστυχώς άφησα το κεφαλοχώρι του Κεντρικού Ζαγορίου, το Τσεπέλοβο για την επόμενη φορά! Η γαλάζια μοτοσυκλέτα κυλούσε βελούδινα στο ασφάλτινο ανάγλυφο, δεν το κρύβω , πέραν της απολαυστικής διαδρομής, σκεφτόμουν πόσο ωραία ταξιδεύει αυτό το γιαπωνέζικο κατασκεύασμα κάνοντας με να αναθεωρώ την άποψη μου για τα ταξίδια με μοτοσυκλέτα. Περνώντας την Βίτσα με την μακραίωνη ιστορία και τα όμορφα καλντερίμια της κατέληξα στο Μονοδένδρι, εδώ και αν είναι επιτακτική η στάση.
Η υπέροχη πλατεία του χωριού φιλοξενεί παραδοσιακά καφενεία , καταλύματα , την εκκλησία του Αγίου Αθανασίου ( 1804 ), το εκκλησάκι του Αγίου Μηνά ( 1620) και την Ριζάριο χειροτεχνική σχολή. Μια σχολή αφιερωμένη στους εθνικούς ευεργέτες Μάνθο και Γεώργιο Ριζάρη που κατάγονταν από το Μονοδένδρι. Από την κεντρική πλατεία ξεκινάει το μονοπάτι που οδηγεί στο μοναστήρι της Αγίας Παρασκευής. Η μονή είναι η αρχαιότερη της περιοχής ενώ το σημείο που εδρεύει είναι ένα από τα τέσσερα φυσικά παρατηρητήρια της χαράδρας του Βίκου. Κοντά στο Μονοδένδρι, στην θέση Οξυά, βρίσκεται και το δεύτερο σημείο θέασης. Παρκάρετε το όχημα σας στο πλάτωμα και ένα πέτρινο μονοπάτι οδηγεί στο χείλος του γκρεμού. Η θέα προς το φαράγγι κόβει την αναπνοή. Για την ιστορία, το φαράγγι είναι το βαθύτερο στον κόσμο κάτι που έχει καταγραφεί στο βιβλίο Guinness. Στα έντεκα χιλιόμετρα που το διατρέχουν βρίσκουν καταφύγιο πουλιά, θηλαστικά και ερπετά ενώ η χλωρίδα του είναι ποικίλη. Η περιήγηση διαρκεί περίπου 5 ώρες και σύμφωνα με τις αξιολογήσεις των περιηγητών είναι μοναδική!
Εν μέσω Βίτσας και κάτω Πεδινών οδηγώ σβέλτα προς την Αρίστη. Η διαδρομή είναι απολαυστική, προκαλώντας απανωτούς οργασμούς. Μια δυό στροφές πριν την Αρίστη ξεπροβάλει το όμορφο κεφαλοχώρι που είναι κτισμένο στα 640μ. Η Αρίστη έχει χαρακτηριστεί σαν παραδοσιακός οικισμός ενώ έχει την μεγαλύτερη τουριστική ανάπτυξη στην περιοχή. Ο ταξιδιώτης θα βρει αξιόλογους ξενώνες, ενώ στην κεντρική πλατεία με τον τεράστιο πλάτανο θα απολαύσει την πανοραμική θέα προς τους εντυπωσιακούς βράχους της Αστράκας αλλά και τον φιδίσιο δρόμο που οδηγεί στο Πάπιγκο. Όλα αυτά με ένα καφέ, τσάι ή παραδοσιακά ζαγορίτικα πιάτα, γλυκά ή αλμυρά!
Αφήνωντας την Αρίστη και λίγο πριν η τζιεσέξ περάσει το ομώνυμο γεφύρι πάρκαρα αριστερά σε ένα πλάτωμα και πήρα το μονοπάτι για το εγκαταλειμμένο μοναστήρι της Παναγίας Σπηλαιώτισσας. Μέσα σε ένα κατάφυτο περιβάλλον και έπειτα από δέκα λεπτά πεζοπορίας βρέθηκα στα σκαλοπάτια που οδηγούν στην είσοδο της Μονής. Ερμητικά κλειστό, ξενέρωσα, δεν υπήρχε κάποια ενημερωτική ταμπέλα που να λέει ότι δεν είναι δυνατή η είσοδος. Ακολουθώντας το Ελληνικό δαιμόνιο, πήδηξα τον κατεστραμμένο φράχτη και βρέθηκα στην αυλή της Μονής. Δυστυχώς η επίσκεψη στο καθολικό της δεν είναι εφικτή. Μερικές φωτογραφίες και πίσω στην μοτοσυκλέτα, είχα να «ρουφήξω» 19 φουρκέτες που οδηγούν στο Μεγάλο Πάπιγκο αλλά και άλλες 6 για το Μικρό Πάπιγκο. Κτισμένα στα 960 μέτρα τα δύο χωριά αποτελούν εξαιρετικά δείγματα της ζαγορίτικης αρχιτεκτονικής. Το Πάπιγκο ιστορικά πρωτοαναφέρεται το έτος 1325! Οι κάτοικοι του εκμεταλλευόμενοι τα προνόμια των Σουλτάνων κατάφεραν να αναπτύξουν οικονομικά τον τόπο. Μάλιστα κάπου στο 1780 λειτούργησε και ελληνικό σχολείο! Με την κατάργηση των προνομίων ήρθε η παρακμή.
Ευτυχώς τις τελευταίες δύο δεκαετίες οι παραδοσιακοί οικισμοί έχουν τεράστια τουριστική ανάπτυξη ενώ ο πληθυσμός τους έχει αυξηθεί. Κάτι που είναι απολύτως λογικό μιας και καθ’ όλη την διάρκεια του έτους η περιοχή αποτελεί πόλο έλξης για περιηγητές αλλά και ταξιδευτές. Οι επιλογές για περιήγηση στην φύση είναι αστείρευτες, αλλά η πιο γνωστή σε όλους ορειβατική διαδρομή προς τις κορυφές της Τύμφης ελκύει τον περισσότερο κόσμο, μιας και οδηγεί στην Δρακόλιμνη της , μια από τις λιγοστές Δρακόλιμνες στην Ελλάδα. Ένα ακόμα θεαματικό φυσικό αξιοθέατο της περιοχής είναι οι κολυμπήθρες. Η διάβρωση του νερού αλλά και η ανθρώπινη παρέμβαση δημιουργούν μικρές λιμνούλες, τις οβίρες, οι οποίες κατά την διάρκεια του καλοκαιριού φιλοξενούν δεκάδες τουρίστες που απολαμβάνουν τα δροσερά νερά τους.
Όπου και αν κινηθείς σε αυτόν τον τόπο θα νιώσεις πως είσαι σε έναν επίγειο παράδεισο. Οι ήχοι της φύσης που γνέφουν τα αυτιά, οι μυρωδιές του βουνού που συνεπαίρνουν, οι εικόνες που γεμίζουν τα μάτια αλλά και η αρμονική συνύπαρξη της φύσης με τις ανθρώπινες παρεμβάσεις με κάνουν και απορώ για μια ακόμα φορά, πως με τόσους τουρίστες δεν έχει ξεφύγει η κατάσταση;
Από ότι φαίνεται οι άνθρωποι των Ζαγορίων κρατούν γερά τα χαλινάρια του τόπου τους και αυτό είναι αρκετό. Η πρώτη κούμπωσε γλυκά, ρίχνω μια τελευταία ματιά στην Αστράκα και εξαφανίζομαι…
