Του Κώστα Γκαζή

Πρόσφατα, άρθρο που αναπαράχθηκε ευρέως στα Μ.Μ.Ε. μας πληροφορούσε για την αλλαγή του μείγματος βενζίνης στην Ελλάδα από 1/1/2019, με την προσθήκη 2,8% βιοαιθανόλης σε αυτό. Στην προσπάθεια να βρούμε την άκρη στο κουβάρι που λέγεται βιοκαύσιμα, είχαμε μια ιδιαίτερα διαφωτιστική κουβέντα με τον Δρ. Νικόλαο Λιάπη της ΕΛΙΝΟΙΛ.

Γιατί αλλάζει το μείγμα καυσίμου στην Ελλάδα από 1/1/2019; Ποιοι είναι οι λόγοι της προσθήκης βιοαιθανόλης στο νέο μείγμα; Πώς παράγεται και από ποιους η βιοαιθανόλη; Μπορεί ένας κινητήρας που έχει σχεδιαστεί να καίει "συνηθισμένη" βενζίνη να κάψει απροβλημάτιστα το νέο μείγμα; Τι οκτάνια θα έχει το νέο μείγμα; Χρειάζονται μετατροπές στους κινητήρες για να δουλέψουν με αυτό; Θα αυξηθεί η τιμή της βενζίνης; Θα έχει δυνατότητα ο καταναλωτής να αγοράσει βενζίνη ΧΩΡΙΣ βιοαιθανόλη;

Πολλά ερωτήματα, και είμαστε ακόμα μόνο στην αρχή... ευτυχώς ο Δρ. Νικόλαος Λιάπης της ΕΛΙΝΟΙΛ μας βοήθησε να βρούμε απαντήσεις σε πολλά από αυτά.

Ο Δρ. Νικόλαος Λιάπης κατέχει τη θέση του Διευθυντή Εκμετάλλευσης στην ΕΛΙΝΟΙΛ ΑΕ., ενώ μέσα στα άλλα είναι και αναβάτης μοτοσυκλέτας, και μέλος της Ελληνικής Λέσχης Moto Guzzi.

Όταν αναζητήσαμε κάποιον στην ΕΛΙΝΟΙΛ που να μπορεί να μας λύσει τις απορίες μας σχετικά με την βιοαιθανόλη και το νέο μείγμα βενζίνης, ο κ. Λιάπης επικοινώνησε την ίδια μέρα μαζί μας, και ήταν κυριολεκτικά χειμαρρώδης από το τηλέφωνο. Μάλιστα το ενδιαφέρον όσων μας είπε ήταν τόσο μεγάλο, που επιφυλασσόμαστε για μεγαλύτερο αφιέρωμα στο άμεσο μέλλον.

Πώς προέκυψε το μέο μείγμα με βιοαιθανόλη;

BIKEIT: Μπορείτε να μας πείτε τους λόγους από τους οποίους προέκυψε το νέο μείγμα βενζίνης με βιοαιθανόλη 2,8% -που θα πάει στο 3,3% από το 2020, μείγμα που όπως λέει το Υπουργείο Μεταφορών θα γίνει υποχρεωτικό από 1/1/2019 στην Ελλάδα;

Δρ. Νικόλαος Λιάπης: Μιλάμε για 2 κοινοτικές οδηγίες της Ε.Ε., μια οδηγία του 2012, που είχε να κάνει με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, με τα βιοκαύσιμα, η μία, και η άλλη με την ποιότητα των καυσίμων, είναι παλιές οδηγίες.

Από αυτές τις οδηγίες προέκυψαν διάφορες υποχρεώσεις, κυρίως στον ορίζοντα του 2020, για τα καύσιμα μεταφορών, γενικά για την ενέργεια, τις ανανεώσιμες πηγές, ειδικότερα για τα καύσιμα μεταφορών, τα βιοκαύσιμα και κάποιοι στόχοι από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Ένας από αυτούς που προέκυψε από τις παλιές αυτές οδηγίες είναι μια καινούργια οδηγία που λέγεται 652 του 2015, την οποία καλούμαστε να ενσωματώσουμε εμείς -έπρεπε να το έχουμε κάνει από τον Απρίλιο του 2017.

Η οδηγία αυτή ζητάει από τα κράτη μέλη της Ε.Ε., οι προμηθευτές, ουσιαστικά οι εταιρείες εμπορίας καυσίμου, να μειώσουν τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα των παρεχόμενων καυσίμων τους κατά 6%.

Μειώνει τους ρύπους η βιοαιθανόλη;

BIKEIT: Η βιοαιθανόλη βοηθάει στη μείωση των εκπομπών;

Δρ. Νικόλαος Λιάπης: Ναι. Ακριβώς. Για να γίνει αυτή η μείωση των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα, να γίνουν πιο αειφόρα τα καύσιμα, σε σχέση με ένα βασικό πρότυπο αναφοράς από το 2010.

Θα πρέπει λοιπόν για να μειωθούν οι εκπομπές διοξειδίου, να υποκατασταθεί μέρος των καυσίμων με βιοκαύσιμα, όπως το βιοντίζελ -διαδικασία που έχει ήδη γίνει ήδη στην Ελλάδα από το 2006, ενώ πλέον έχουμε φτάσει στο 100 βιοντίζελ κίνησης.

Για να πιάσουμε όμως τους στόχους εκπομπών διοξειδίου, δεν φτάνει το βιοντίζελ. Έτσι πρέπει να μπει και βιοαιθανόλη στη βενζίνη, ουσιαστικά οινόπνευμα που παράγεται όχι από πετρελαϊκά προϊόντα αλλά από βιομηχανικές πρώτες ύλες.

Από πού προέρχεται η βιοαιθανόλη;

BIKEIT: Μιλάμε για ένα καύσιμο που προέρχεται από ζαχαροκάλαμα; Από καλαμπόκι;

Δρ. Νικόλαος Λιάπης: Προέρχεται από οποιονδήποτε αμυλούχο σπόρο ή από ζαχαροκάλαμο. Στην Ελλάδα δεν έχουμε παραγωγή ζαχαροκάλαμου. Θα μπορούσαμε να το κάνουμε από τεύτλα…

Ποιος θα παράγει τη βιοαιθανόλη;

BIKEIT: Θα πρέπει δηλαδή να παράγουμε εμείς οι ίδιοι τη βιοαιθανόλη αυτή; 

Δρ. Νικόλαος Λιάπης: Όχι. Δεν πρέπει, δεν είναι απαραίτητο… θα θέλαμε, αλλά δεν είναι υποχρεωτικό. Δεν είναι εφικτό να γίνει η παραγωγή της βιοαιθανόλης στην Ελλάδα. Ενώ το βιοντίζελ το φτιάχνουμε εδώ. Το παράγουμε στην Ελλάδα από σπόρους, κυρίως από ηλιόσπορο. Αλλά η βιοαιθανόλη δεν συμφέρει να παραχθεί τοπικά. Οι συνθήκες καλλιέργειας είναι πιο δύσκολες, και τα εργοστάσια πρέπει να είναι μεγάλα και απαιτούν υψηλές επενδύσεις.

Κάποτε έγινε μια προσπάθεια να μετατραπούν τα εργοστάσια ζάχαρης της Εθνικής Βιομηχανίας Ζάχαρης σε εργοστάσια βιοαιθανόλης, ήθελαν όμως υψηλές επενδύσεις και οι πρώτες ύλες που είχαμε στην Ελλάδα ήταν πολύ ακριβές για αυτή τη δουλειά. Ούτε για ζάχαρη δεν συνέφεραν δηλαδή. Έτσι η προσπάθεια αυτή δεν προχώρησε, και θα αναγκαστούμε να κάνουμε εισαγωγή αιθανόλης από το εξωτερικό.

Κυρίως τα διυλιστήρια, τα οποία θα τη μετατρέπουν σε ένα διυλιστηριακό προϊόν που λέγεται ETBE (Ethyl Tertiary Butyl Ether ή αιθυλοτριτοβουτυλαιθέρας). Ένα κομμάτι θα γίνεται από εκεί, αλλά εκεί υπάρχει περιορισμός στις προδιαγραφές, δεν μπορεί να γίνει πάρα πολύ, το άλλο θα πρέπει να αναμειγνύεται η βιοαιθανόλη με τη βενζίνη.

Έχει κάποια τεχνικά θέματα η ιστορία, σε ορισμένες χώρες της Ευρώπης γίνεται ήδη, κυκλοφορούν καύσιμα με πολύ μεγάλο ποσοστό βιοαιθανόλης από ότι θα γίνει στην Ελλάδα.

Μπορούν όλοι οι κινητήρες να κάψουν βιοαιθανόλη;

Στην Ευρώπη ουσιαστικά μιλάμε για το μείγμα Ε5 –το οποίο δηλαδή περιέχει ποσοστό έως και 5% βιοαιθανόλη- το οποίο μπορεί να κάψουν όλοι οι κινητήρες. Εδώ μέχρι και το μείγμα Ε10 που περιέχει έως και 10% βιοαιθανόλη δεν απαιτεί κινητήρα ειδικών προδιαγραφών. 

Μπορούν δηλαδή τα παραπάνω μείγματα να χρησιμοποιηθούν από οποιονδήποτε κινητήρα που έχει κατασκευαστεί για βενζίνη, δίχως καμία μετατροπή και δίχως καν να το πάρει είδηση ο καταναλωτής, δεν υπάρχει καμία επίπτωση.

Όπως στο βιοντίζελ όλοι οι κινητήρες μπορούν να λειτουργήσουν δίχως ειδικές προδιαγραφές με Β7.

BIKEIT: Τι γίνεται με τα οκτάνια του νέου μείγματος; Μπορεί να κάψει το νέο μείγμα απροβλημάτιστα ένας κινητήρας που έχει σχεδιαστεί να λειτουργεί με τη συνηθισμένη βενζίνη;

Δρ. Νικόλαος Λιάπης: Τα οκτάνια θα είναι ίδια με της συνηθισμένης βενζίνης, το μείγμα θα έχει προδιαγραφές ΕΝΝ28, δηλαδή με ευρωπαϊκή και ελληνική προδιαγραφή. Μιλάμε για μια κανονική βενζίνη 95 οκτανίων, δεν καταλαβαίνει καμία διαφορά ο οδηγός / καταναλωτής.

Θα ακριβήνει η βενζίνη; Θα μπορώ να πάρω βενζίνη χωρίς βιοαιθανόλη;

BIKEIT: Η τιμή του νέου μείγματος θα είναι ακριβότερη;

Το βιολογικό μέρος είναι συνήθως ακριβότερο από το πετρελαϊκό. Ειδικά, αν αφαιρέσουμε τους δασμούς το κόστος μπορεί να είναι και διπλάσιο! Για παράδειγμα το βιοντίζελ κοστίζει σχεδόν τη διπλάσια τιμή από το πετρελαϊκό ντίζελ.

Για να καταλάβετε, το 7% βιοντίζελ ανεβάζει αν θυμάμαι καλά κατά 70 ευρώ το κυβικό την τιμή του τελικού προϊόντος.

BIKEIT: Δεν θα υπάρχει επιλογή στον καταναλωτή να πάρει βενζίνη ΜΕ ή ΧΩΡΙΣ βιοαιθανόλη. Σωστά;

Δρ. Νικόλαος Λιάπης: Σωστά. Η βενζίνη που θα κυκλοφορεί στην ελληνική αγορά από 1/1/2019 θα είναι αποκλειστικά μείγμα με βιοαιθανόλη. 

Στην Ευρώπη υπάρχουν και μείγματα με πολύ μεγαλύτερο ποσοστό βιοαιθανόλης, όπως η Ε85 κυρίως ή η Ε100. Εδώ μιλάμε όμως για καύσιμα που απαιτούν ειδικούς κινητήρες. Δεν μπορεί να λειτουργήσει με αυτά τα μείγματα ένας κινητήρας μοτοσυκλέτας / αυτοκινήτου που έχει σχεδιαστεί να καίει βενζίνη. Είναι κάποια οχήματα που λέγονται Flexible-fuel vehicle (FFV) -ευέλικτα δηλαδή οχήματα, ή οχήματα διπλού καυσίμου- τα οποία μπορούν να κάψουν τα μείγματα αυτά. Στη Βραζιλία για παράδειγμα έχουν πολλά οχήματα που λειτουργούν με μείγμα Ε100 -100% βιοαιθανόλη.

Θα έχουμε όντως νέο μείγμα βενζίνης στην Ελλάδα από 1/1/2019;

BIKEIT: Είναι επιτεύξιμη η εφαρμογή του μέτρου για το νέο μείγμα από 1ης Ιανουαρίου του 2019;

Δρ. Νικόλαος Λιάπης: Δεν θα είναι εύκολο, αλλά είναι νόμος του κράτους. Θα γίνει δηλαδή, καθώς αυτή την ώρα έχει τεθεί σε δημόσια διαβούλευση, αλλά πρακτικά δεν θα το αλλάξει το υπουργείο, γιατί δεν γίνεται αλλιώς να εκπληρωθούν οι στόχοι για τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, που κάνουν λόγο για 6% μέχρι το 2020.

Σημείωση BIKEIT: Παράλληλα με την πιο καθαρή βενζίνη οι στόχοι της Ε.Ε. μιλάνε για μείωση του διοξειδίου του άνθρακα στις εκπομπές των νέων επιβατικών οχημάτων κατά 18% το 2015 και κατά 40% το 2021, σε σχέση με τα 158.7g/km που ήταν η μέση τιμή του 2007!

Ακόμα και με τη βιοαιθανόλη όμως, θα υπολειπόμαστε των στόχων! Δηλαδή με το βιοντίζελ, τη βιοαιθανόλη και το φυσικό αέριο LPG πιστεύουμε πως θα είμαστε στο 4%-4,2%, μας λείπει δηλαδή ένα 1,8%-2% ακόμα. 

Τι θα γίνει αν δεν πιάσουμε τον στόχο για μείωση των εκπομπών διοξειδίου;

BIKEIT: Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις αν δεν πιάσουμε το 6%; Υπάρχει πιθανότητα επιβολής προστίμου;

Δρ. Νικόλαος Λιάπης: Αυτά δεν αφορούν στο ελληνικό κράτος, η συγκεκριμένη οδηγία δηλαδή δεν προβλέπει κυρώσεις για την Ελλάδα, θα έχουν όμως προβλήματα -τα οποία σημειώστε δεν τα γνωρίζουμε ακόμα καθώς δεν έχουν μπει σε διαβούλευση- οι εταιρείες εμπορίας πετρελαιοειδών. 

Οι εταιρείες εμπορίας πετρελαιοειδών έχουν την υποχρέωση να μειώσουν τις εκπομπές των καυσίμων που εμπορεύονται. 

Αφορά μόνο στο περιβάλλον η πολιτική της Ε.Ε.;

BIKEIT: Ανακεφαλαιώνοντας, το νέο μείγμα βενζίνης με βιοαιθανόλη αφορά στην μείωση των εκπομπών καυσαερίων.

Δρ. Νικόλαος Λιάπης: Συγκεκριμένα στη μείωση του διοξειδίου του άνθρακα. Δεν αφορά σε άλλους ρύπους, αφορά μόνο στο διοξείδιο του άνθρακα. Να γίνουν περισσότερο ανανεώσιμα τα καύσιμα, περί αυτού πρόκειται.

Η ενέργεια αυτή, είναι παράλληλα μια προσπάθεια να απεμπλακούμε από την εξάρτηση που έχουμε από τα πετρελαιοπαραγωγά κράτη;

Σε γενικές γραμμές, η προσπάθεια που κάνει η Ε.Ε. από τη δεκαετία του 1990 για στροφή προς τα ανανεώσιμα, έχει πάντα ένα διπλό χαρακτήρα. Το μεγάλο κομμάτι είναι το περιβάλλον. Αλλά πάντα στο πίσω μέρος, υπήρχε και η διασφάλιση της ενεργειακής ανεξαρτησίας. Βέβαια… αν κάνουμε τώρα εισαγωγή βιοαιθανόλης από χώρες εκτός της Ε.Ε., αυτό δεν μας μειώνει την εξάρτηση.

BIKEIT: Δηλαδή δεν μιλάμε για εισαγωγή βιοαιθανόλης από άλλες χώρες της Ε.Ε. αλλά εκτός της ένωσης.

Δρ. Νικόλαος Λιάπης: Μιλάμε για εισαγωγή από την Βραζιλία. Καμία χώρα της Ε.Ε. δεν παράγει βιοαιθανόλη σε επαρκείς ποσότητες για να καλύψει την ζήτηση της ένωσης, ενώ λόγω κλίματος δεν συμφέρουν οι συγκεκριμένες καλλιέργειες στην Ε.Ε.

Η Ε.Ε. θέλει να ενθαρρύνει την προσπάθεια παραγωγής βιοκαυσίμων 2ης γενιάς όπως λέγονται, αυτό για τη βιοαιθανόλη σημαίνει πως με τα κατάλληλα ένζυμα θα παράγεται από τις απόβλητες και υπολειμματικές ύλες (άχυρα, ξυλώδη υπολείμματα, παραπροϊόντα ξύλου, κ.α.), τις λεγόμενες λιγνοκυτταρινούχες ενώσεις. Προϊόντα που τώρα είναι άχρηστα, και τα πετάμε. Και όχι από καλλιέργειες διατροφικές, όπως είναι το στάρι, το καλαμπόκι, κ.α.

Δυστυχώς για την ώρα, τα ένζυμα που απαιτούνται για την παραγωγή βιοκαυσίμων 2ης γενιάς δεν έχουν παραχθεί στις απαιτούμενες ποσότητες, ώστε να είναι η διαδικασία ανταγωνιστική των βιοκαυσίμων 1ης γενιάς.

Παρόλα αυτά, η γραμμή της Ε.Ε. είναι συγκεκριμένη για τα βιοκαύσιμα, τα οποία για να είναι όσο θέλουμε αειφόρα θα πρέπει να περάσουν στη 2η γενιά.

Φωτογραφίες