Του Δημήτρη Κατσούλα

Μεγαλοπρεπή κάστρα, ιστορικές μονές και αρχαιολογικοί χώροι, πέτρινα γεφύρια, άγρια ορεινά τοπία και καταπράσινες βουνοπλαγιές, τουριστικά θέρετρα και απομονωμένα χωριά, ποτάμια, απόκρημνα φαράγγια και οροπέδια.. Τι άλλο θέλει κανείς από μια κυριακάτικη εξόρμηση;

Είσοδος στην Αργολίδα

Διαβάζοντας όλα τα παραπάνω, έχει κανείς την εντύπωση πως αναφέρονται σε κάποια απομακρυσμένη περιοχή της Ελλάδας, αρκετά μακριά από την αθηναϊκή πρωτεύουσα. Κι όμως, βρίσκονται σε ακτίνα 90 χλμ. από την πλατεία Συντάγματος, ενώ τα συνολικά χιλιόμετρα της διαδρομής είναι μόλις 300 – «παν’ έλα» που λένε και στο χωριό μου. Προορισμός της τελευταίας μας εξόρμησης για το 2013 ο νομός Αργολίδος, ένας προορισμός αρκετά δημοφιλής μεταξύ των μοτοσικλετιστών. Όσοι θέλουν μια γρήγορη βόλτα κατευθύνονται προς την Επίδαυρο, το Ναύπλιο και το Άργος, ακολουθώντας τους κύριους οδικούς άξονες που συνδέουν την Αττική με την Αργολίδα. Εμείς, αντίθετα, την «είδαμε» αλλιώς και αποφασίσαμε να πάρουμε τα βουνά, όχι από χώμα, αλλά από μια ταλαιπωρημένη άσφαλτο, που την «σμίλευσαν» οι άνεμοι, η βροχή και το χιόνι.

Πριν τις 10:30 το πρωί είχαμε περάσει το Σοφικό Κορινθίας, κατευθυνθήκαμε προς το Αγγελόκαστρο και εν συνεχεία κάναμε το πρώτο «στοπ» της διαδρομής μας στο χωριό Αραχναίο. Η διαδρομή μέχρι το Σοφικό είναι λίγο-πολύ γνωστή. Μετά όμως το τοπίο αλλάζει: από τις πευκόφυτες πλαγιές και το γαλάζιο του Σαρωνικού κόλπου, βρεθήκαμε σε ερημικά και άγρια βουνά – ήταν ένα τοπίο που έκοβε την ανάσα.

Το χωριό Αραχναίο απλώνεται στην αγκαλιά των δύο κορυφών του όρους Αραχναίο (Τραπεζώνα και Παπακώστας). Παρόλο που δεν υπάρχουν γραπτές μαρτυρίες που να πιστοποιούν την ηλικία του χωριού, υπάρχει μια αναφορά για κάποιους Αρβανίτες οι οποίοι μετοίκησαν το 1463 σ’ έναν οικισμό που προϋπήρχε και τον ονόμασαν «Χέλι» – αργότερα, το χωριό μετονομάστηκε σε Αραχναίο, λόγω της τοποθεσίας. Σήμερα, οι περίπου 1000 κάτοικοι του Αραχναίου ασχολούνται με την κτηνοτροφία και την γεωργία, ενώ αρκετοί εξακολουθούν να μιλούν αρβανίτικα, κρατώντας έτσι ζωντανό το πολιτιστικό τους υπόβαθρο.

Σημαντικά αξιοθέατα

Τα σημαντικότερα αξιοθέατα του χωριού είναι η Παλαιά και η Νέα Μονή Ταλαντίου. Στο ανατολικό άκρο του χωριού, στον δρόμο για το Λυγουριό, βρίσκεται ένα μικρό λιθόκτιστο σταυρεπίστεγο παρεκκλήσι το οποίο αποτελούσε το καθολικό της Παλαιάς Μονής Ταλαντίου – οι κάτοικοι το αποκαλούν «Εκκλησάκι της Αγίας Μαρίνας». Το 1761 οι μοναχοί μετοίκησαν στην Νέα Μονή Ταλαντίου που βρίσκεται 3 χλμ. δυτικά από τον δρόμο που συνδέει το Αραχναίο με το Ναύπλιο. Χτισμένη σε έναν μικρό λόφο, η Νέα Μονή Ταλαντίου μοιάζει από μακριά με φρούριο. Παρόλο που δεν κατοικείται, ο ιερός χώρος διατηρείται σε άριστη κατάσταση και είναι επισκέψιμος χάρη στις μοναχές της κοντινής Μονής Καρακαλά.

Η συνέχεια ήταν εξίσου συναρπαστική. Αφού ξεπεράσαμε τον ορεινό όγκο του Αραχναίου οδηγώντας τις μοτοσυκλέτες μας σε χαλαρούς ρυθμούς πάνω στον φιδίσιο επαρχιακό δρόμο, αγκυροβολήσαμε κατόπιν στην πρώτη πρωτεύουσα του Ελληνικού κράτους, το ρομαντικό Ναύπλιο. Αν και είναι ένας προορισμός που όλοι γνωρίζουμε, πρέπει να αναφέρουμε –έστω και επιγραμματικά– μερικά από τα αξιοθέατα του.

Απολαμβάνοντας τον καφέ σας στην προβλήτα, αντικρίζετε κατάματα την Ιστορία, ατενίζοντας το Μπούρτζι, το μικρό φρούριο που είναι χτισμένο σε μια νησίδα εντός του λιμένα. Ακριβώς πίσω σας βρίσκεται η πλατεία Συντάγματος και το Αρχαιολογικό Μουσείο, ακόμα πιο πίσω και λίγο πιο ψηλά το Παλαμήδι (το ενετικό φρούριο που υψώνεται πάνω από την πόλη), ενώ παραδίπλα δεσπόζει η Ακροναυπλία, όπου δολοφονήθηκε ο Ιωάννης Καποδίστριας. Άξιο αναφοράς είναι και το μέγαρο Άρμανσπεργκ, ένα από τα ομορφότερα κτίρια του Ναυπλίου.
Μετά το γνωστό Ναύπλιο, ας κοιτάξουμε λίγο και το ….άγνωστο. Ο καφές στέρεψε και η λαχτάρα για διαφορετικές εικόνες από την περιοχή, μεγάλη. Αφήνοντας πίσω μας την πρώτη πρωτεύουσα της Ελλάδας, βάλαμε για προορισμό τα χωριά Κεφαλάρι και Ελληνικό. Κατευθυνόμαστε παραλιακά προς Νέα Κίο και από εκεί προς την παλαιά Εθνική οδό Τρίπολης- Άργους, την οποία και διασχίζουμε.

Η πυραμίδα

Στη συνέχεια ανηφορίσαμε προς το χωριό Ελληνικό όπου θαυμάσαμε ένα μικρό πέτρινο οχυρό, γνωστό σήμερα ως «Πυραμίδα του Ελληνικού», λόγω του σχήματός του. Χτισμένη πάνω στην αρχαία οδική αρτηρία που συνέδεε το Άργος με την Τεγέα, η «πυραμίδα» σύμφωνα με τους αρχαιολόγους χρονολογείται στα τέλη του 4ου π. Χ. αιώνα και ήταν ένα από τα μικρά φρούρια που έλεγχαν τον αρχαίο οδικό άξονα. Παρακάμπτοντας την αφύλακτη συρμάτινη είσοδο και αφού παραμερίσαμε αρκετά αγριόχορτα, μπήκαμε σαν κύριοι στο εσωτερικό του μνημείου, φωτογραφίσαμε και φύγαμε. Δυστυχώς, ο αρχαιολογικός χώρος είναι ανεκμετάλλευτος και παρατημένος στο έλεος των καιρών και των ανθρώπων.
Κατηφορίζοντας από το Ελληνικό, σε μικρή απόσταση βρίσκεται το χωριό Κεφαλάρι, απ’ όπου πηγάζει ο ποταμός Ερασινός. Πέραν της φυσικής ομορφιάς του χωριού, σημαντικό αξιοθέατο είναι ο ναός της Ζωοδόχου Πηγής που βρίσκεται φωλιασμένος στον βράχο – η είσοδος του ναού γίνεται μέσω μιας σπηλιάς. Στο Κεφαλάρι γευματίσαμε σε μια από τις ταβέρνες που βρίσκονται σε κεντρικό σημείο του χωριού και αφού ανακτήσαμε τις δυνάμεις μας, συνεχίσαμε την περιπλάνησή μας στην Αργολίδα με επόμενο σταθμό την …Λάρισα!

Μπαίνοντας στην πόλη του Άργους, ακολουθήσαμε τις πινακίδες με κατεύθυνση «Κάστρο» και ξαφνικά …χαθήκαμε! Έπειτα από δύο-τρεις ερωτήσεις: «Βρε πατριώτη, πώς θα πάμε στο κάστρο;» βρήκαμε τον σχεδόν κατεστραμμένο δρόμο που οδηγεί στην κορυφή του λόφου Λάρισα, όπου εδρεύει το ομώνυμο κάστρο. Από μακριά, οι πύργοι και τα ψηλά τείχη μας εντυπωσίασαν με την επιβλητικότητά τους, αλλά όταν φτάσαμε στην είσοδο του κάστρου ξενερώσαμε.
Ερημιά, ψυχή δεν υπήρχε κυριακάτικα! Μάταια έψαξα να βρω κάποιο εκδοτήριο ή κάποιο φυλάκιο για να μάθω πληροφορίες πριν εισέλθω στο χώρο του κάστρου. Πήδηξα μερικούς φράχτες και μπήκα μέσα. Η εικόνα της εγκατάλειψης ήταν αποκαρδιωτική, τράβηξα κάνα δύο φωτογραφίες και έφυγα. Ακόμα ένας αρχαιολογικός χώρος που έχει εγκαταλειφθεί από την πολιτεία. Αν ήταν σε κάποια άλλη χώρα, σίγουρα θα τον είχαν εκμεταλλευτεί ανάλογα. Στην Ελλάδα, όμως, τα πράγματα είναι τελείως διαφορετικά.

Το κάστρο της Λάρισας

Το κάστρο της Λάρισας οικοδομήθηκε κατά τους προϊστορικούς χρόνους και επισκευάστηκε από τους Αργείους τον 5ο - 6ο π. Χ. αιώνα. Τον 10ο μ. Χ. αιώνα χτίστηκε το μεσαιωνικό κάστρο από Βυζαντινούς, αποτελώντας μια από τις σημαντικότερες οχυρώσεις της Πελοποννήσου. Οι Φράγκοι που το κυρίευσαν, το ανακατασκεύασαν δίνοντάς του την σημερινή μορφή του, ενώ μέσα στους επόμενους αιώνες πέρασε διαδοχικά από τα χέρια των Ενετών και των Τούρκων. Μετά την Τουρκοκρατία, το κάστρο πέρασε στην ελληνική κατοχή και αφέθηκε μισογκρεμισμένο στην φθορά του χρόνου.

Απογοητευμένος συνέχισα για το τελευταίο κομμάτι της διαδρομής, την επιστροφή στην πολύβουη Αθήνα. Η εναλλακτική διαδρομή που είχα επιλέξει ήταν εξίσου ενδιαφέρουσα: από την Αργολική πεδιάδα, και μέσω του φαραγγιού της Κλεισούρας, περάσαμε στην κλειστή κοιλάδα της Πρόσυμνας, ακολουθώντας τα απομεινάρια της αρχαίας οδού (την Κοντοπορεία οδό) που συνέδεε την Αργολίδα με την Κορινθία. Η περιοχή της Πρόσυμνας κατοικήθηκε από την παλαιολιθική εποχή, ενώ κατά την Μυκηναϊκή περίοδο αποτελούσε ένα σημαντικό βιοτεχνικό και αγροτικό κέντρο που εφοδίαζε την πόλη των Μυκηνών – οι κάτοικοί της σήμερα ασχολούνται με την κτηνοτροφία.

Συνεχίζοντας την Κοντοπορεία οδό, βρεθήκαμε στο Αγιονόρι, ένα χωριό σκαρφαλωμένο στα 680 μ., στην οροσειρά που χωρίζει την Αργολίδα από την Κορινθία. Ο λόφος πάνω στον οποίο είναι κτισμένο το χωριό (όπως και η εύφορη κοιλάδα του) έχουν κατοικηθεί από τους αρχαίους χρόνους. Για την Ιστορία, στο στενό πέρασμα που βρίσκεται βορειοανατολικά του χωριού διεξήχθη μια από τις σημαντικότερες μάχες κατά των Τούρκων, όταν ο Νικηταράς με τα παλικάρια του αποδεκάτισαν τον στρατό του Δράμαλη.

Το σημαντικότερο αξιοθέατο του χωριού είναι το κάστρο του, ένα οχυρωματικό κτίσμα που έλεγχε το πέρασμα της Κλεισούρας. Κτίστηκε στα τέλη του 14ου αιώνα από τους Φράγκους, είχε σχήμα πενταγωνικό και αποτελούνταν από πέντε πύργους. Σήμερα διασώζονται οι δύο πύργοι του κάστρου, ύψους 12 μέτρων, κι ευτυχώς, το συγκεκριμένο κτίσμα ανακαινίζεται.
Ο ήλιος δυστυχώς μας αποχαιρέτησε κοντά στο χωριό Αγιονόρι. Παρέα με τις πρώτες σκιές του δειλινού συνεχίσαμε βορειότερα προς το Χιλιομόδι και από εκεί μέσω της Εθνικής οδού γυρίσαμε στην βάση μας.

 Απολογισμός ή διαπίστωση;

Μέσα σε μια διαδρομή 300 χλμ. γνωρίσαμε κάποια λιγότερα γνωστά «κομμάτια» της ελληνικής ιστορίας, από τους προϊστορικούς χρόνους, την τουρκοκρατία αλλά και την νεότερη ιστορία. Αυτό όμως που διαπιστώσαμε με θλίψη ήταν το γεγονός ότι η Ιστορία σήμερα δεν γράφετε πια με ένδοξα ανδραγαθήματα και χρυσά γράμματα, αλλά με παντελή εγκατάλειψη: Εγκατάλειψη ανθρώπων και αξιών, εγκατάλειψη του ένδοξου ιστορικού παρελθόντος, εγκατάλειψη των πάντων.

Φωτογραφίες

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
•