Ο Αμερικανός Dan Gurney υπήρξε ταχύτατος οδηγός αγώνων, ένας από τους μόλις 3 οδηγούς που κέρδισε αγώνα τόσο στην F1, όσο και σε NASCAR, Indy Cars και Sports Cars. Παράλληλα, ήταν ιδιοφυής μηχανικός, ιδιοκτήτης αγωνιστικής ομάδας, και κατασκευαστής αυτοκινήτων και μιας αντισυμβατικής μοτοσυκλέτας με το όνομα Alligator.

Ο Daniel Sexton Gurney γεννήθηκε στις 13 Απριλίου του 1931 και πέθανε στις 14 Ιανουαρίου του 2018. O πατέρας του ήταν τραγουδιστής της Metropolitan Opera και ο παπούς του εφευρέτης και κατασκευαστής ρουλεμάν!

Πέρα από τις αγωνιστικές δάφνες που κατέκτησε στον χώρο των αγώνων αυτοκινήτου, ο Gurney έθεσε ιστορικά ορόσημα στην ιστορία των αγώνων, ξεκινώντας το έθιμο του «ψεκασμού» με σαμπάνια στο βάθρο των νικητών (το 1967, κερδίζοντας τις 24 ώρες του Le Mans)...

...φορώντας για πρώτη φορά στην ιστορία των αγώνων αυτοκινήτου full-face κράνος (το 1968 στο Γερμανικό GP), και σχεδιάζοντας την πρώτη αεροτομή, που έγινε γνωστή ως Gurney flap!

Κι όταν ο μηχανικός του Yvon Duhamel, Steve Whitelock αναρωτήθηκε αν οι τρυπητοί δίσκοι των αγωνιστικών αυτοκινήτων θα δούλευαν και σε μοτοσυκλέτα, ο Gurney έστειλε στον μηχανικό της Kawasaki το σχέδιο, και κάπως έτσι ξεκίνησε η μόδα με τους τρυπητούς «ελαφρωμένους» δίσκους μοτοσυκλετών.

Ο Gurney ήταν μόλις 19 ετών όταν κατασκεύασε ένα αυτοκίνητο με το οποίο έτρεξε στην έρημο αλατιού Bonneville, πετυχαίνοντας ταχύτητα 222 χλμ/ώρα!

Στη συνέχεια ασχολήθηκε ερασιτεχνικά με το drag-racing αλλά και με τους αγώνες αυτοκινήτου σε πίστα.

Η καριέρα του στην F1

Η καριέρα του Gurney στην F1 ξεκίνησε το 1957, όταν κατάφερε να «δαμάσει» το Arciero Special του Frank Arciero, ένα αυτοκίνητο με… ιδιαίτερο κράτημα, και κινητήρα 4,2 λίτρων Maserati! Ακόμα και κορυφαίοι οδηγοί τα είχαν βρει μπαστούνια στο τιμόνι του, αλλά ο Gurney κατάφερε να βρει τα κουμπιά του, τερματίζοντας 2ος στον πρώτο του αγώνα, πίσω από τον Carroll Shelby.

Έτσι τον πρόσεξε ο εισαγωγέας της Ferrari στις Η.Π.Α. Luigi Chinetti, που του βρήκε θέση για τις 24 ώρες του Le Mans το 1958. Εκεί ο Gurney είχε ανεβάσει το αυτοκίνητο μέχρι την 5η θέση του αγώνα, όμως όταν άλλαξαν οι οδηγοί, ο ομόσταυλός του Bruce Kessler είχε ένα ατύχημα και εγκατέλειψαν.

Με αυτές τις αξιόλογες εμφανίσεις του Gurney, η Ferrari τον πήρε στις τάξεις της ως εργοστασιακό πιλότο F1 το 1959, και κάπου εκεί ξεκίνησε η καριέρα του στη Formula 1.

Το 1960 είχε ένα ατύχημα, οδηγώντας ένα αυτοκίνητο της BRM, όπου στο Ολλανδικό GP βγήκε έξω από τον δρόμο, σκοτώνοντας έναν νεαρό θεατή. Το ατύχημα αυτό τον έκανε να αλλάξει στο στιλ του όσον αφορά στη χρήση των φρένων, οδηγώντας πολύ πιο στρωτά.

Έκτοτε, το στιλ της ομαλής και στρωτής οδήγησης του άφησε εποχή, όμως όταν χρειαζόταν μπορούσε να αλλάζει τακτική, και να οδηγεί πολύ πιο επιθετικά, γεγονός που του χάρισε σημαντικές νίκες.

Ο Gurney ήταν εκείνος που χάρισε στην Porsche τη μοναδική της νίκη στη F1, στο Γαλλικό GP του 1962, αλλά και ο μόνος οδηγός που κέρδισε τον παρθενικό αγώνα GP για 3 διαφορετικούς κατασκευαστές, Porsche, Brabham και της δικής του ομάδας All-American Racers.

Oι 86 εκκινήσεις του Dan Gurney στην F1 τον φέρνουν στην 3η θέση μεταξύ των Αμερικανών οδηγών, ενώ οι 4 νίκες του τον φέρνουν δεύτερο πίσω από τον Mario Andretti.

Το ύψος του Gurney (1.95) ήταν αξιοσημείωτο για οδηγό αγώνων, καθώς ήταν πανύψηλος και με δυσκολία χωρούσε στα μικρά αγωνιστικά κόκπιτ. Μάλιστα το 1964 ο τεχνικός Phil Remington κατασκεύασε ένα διαφανές κάλυμμα για την F1 του Gurney, ώστε να μην μειονεκτεί αεροδυναμικά σε σχέση με τους συναθλητές του, ενώ το κάλυμμα είχε μια προέκταση για να... χωράει το κράνος! Το κάλυμμα αυτό έγινε γνωστό ως Gurney Bubble.

Ήταν τόσο δημοφιλής (στη φωτό άνω με τον Paul Newman), που το ιστορικό περιοδικό των Η.Π.Α. Car and Driver αποφάσισε να τον υποστηρίξει για… Πρόεδρο! Η προσπάθεια εγκαταλείφθηκε όταν «ανακάλυψαν» πως ο Gurney ήταν πολύ νέος για να θέσει υποψηφιότητα για Πρόεδρος των Η.Π.Α. Η καμπάνια αυτή θα «έτρεχε» αρκετές φορές στο μέλλον, για πλάκα, από τον Gurney και τους φίλους του.

Ο Αλιγάτορας

Ο Gurney κατασκεύασε ένα νέο είδος μοτοσυκλέτας, με ιδιαίτερα αντισυμβατική αρχιτεκτονική, μοτοσυκλέτα που ο ίδιος αποκαλούσε Alligator, δηλαδή Αλιγάτορα, καθώς ήταν χαμηλό όπως ο συγκεκριμένος κροκόδειλος των Η.Π.Α.

Στόχος του Gurney ήταν να βρει τρόπο να χαμηλώσει κατά πολύ το κέντρο βάρους της μοτοσυκλέτας, για να δρέψει οφέλη όσον αφορά στην αγωνιστική της χρήση.

Για να το πετύχει αυτό, έβαλε τη θέση του αναβάτη πίσω από τον κινητήρα, ακριβώς πάνω από το ψαλίδι και έφερε τα πάνω-κάτω, ή μάλλον τα εμπρός-πίσω στη θέση του αναβάτη! Στο Alligator ο αναβάτης καθόταν εξαιρετικά χαμηλά, κοντά στην άσφαλτο, με τα πόδια ανασηκωμένα και τεντωμένα μπροστά, όπως στα cruiser! Στην άνω φωτό βλέπετε τον "Steady" Eddie Lawson καβάλα στον Gator.

Το design του Αλιγάτορα είχε στοιχεία από παλαιότερα πρωτότυπα, όπως του Gottlieb Daimler το 1886, ενώ θέση οδήγησης με τα πόδια μπροστά δεν υιοθετήθηκε παρά από ελάχιστα οχήματα (Ner-a-car & Quasar).

Ο Gurney ξεκίνησε να πειραματίζεται με τον Αλιγάτορα το 1980, όταν και ολοκλήρωσε το πρώτο πρωτότυπο Α-1, χρησιμοποιώντας κινητήρα από Honda XL350 του 1976.

Μετά από πολλά χρόνια έρευνας και εξέλιξης, με τη βοήθεια 89 αναβατών εξέλιξης, ο Gurney παρουσίασε την 6η απόπειρα του πάνω στο θέμα, με τον Aligator A-6.

Η μοτοσυκλέτα διέθετε ατσάλινο πλαίσιο χωροδικτύωμα και μονοκύλινδρο κινητήρα 710 κ.εκ. της Honda, για μια απόδοση 70hp, τελική 230 χλμ/ώρα και επιτάχυνση 0-100 χλμ/ώρα σε 3,1 δευτερόλεπτα.

Το Aligator A-6 κατασκευάστηκε σε 36 αντίτυπα, και είχε τότε τιμή 35.000 δολαρίων –πλέον αποτελεί συλλεκτική μοτοσυκλέτα.

All American Racers

Το 1962 ο Gurney μαζί με τον Carroll Shelby δημιούργησαν την ομάδα «All American Racers» επιθυμώντας να χτυπήσουν την παντοκρατορία των Ευρωπαίων κατασκευαστών με ένα αμερικάνικο αγωνιστικό αυτοκίνητο. Όνειρο του Gurney όμως ήταν να κερδίσει το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα F1 με ένα American Grand Prix Eagle! Έτσι σε συνεργασία με τον κατασκευαστή κινητήρων Weslake, η ομάδα του ονομάστηκε «Anglo American Racers».

Μέσα από πολλές ατυχίες και κακά αποτελέσματα, στις 18 Ιουνίου του 1967, ο Gurney κατάφερε να πάρει μια ιστορική νίκη για τον «Αμερικάνικο Αετό» στο Βελγικό GP, κερδίζοντας τους Jackie Stewart & Jim Clark. Έγινε έτσι ο μοναδικός Αμερικανός οδηγός στην ιστορία που κέρδισε αγώνα F1 οδηγώντας αυτοκίνητο δικής του κατασκευής!

Αυτό ήταν και το απόγειο της καριέρας της AAR, ενώ στη συνέχεια η ομάδα υπέφερε από πάμπολλες μηχανικές βλάβες και αναξιόπιστα περιφερειακά, για να σταματήσει να αγωνίζεται στην F1 το 1970.

Στη συνέχεια ο Gurney παρέμεινε ιδιοκτήτης της AAR, η οποία συμμετείχε σε αγώνες στις Η.Π.Α. κερδίζοντας 78 τρόπαια -μέσα σε αυτά και το Indy 500, το οποίο δεν είχε καταφέρει να κερδίσει ο ίδιος ως αγωνιζόμενος, παρά τα 3 του βάθρα! Ο γιος του Gurney, Justin διαδέχθηκε τον πατέρα του στην θέση του ιδιοκτήτη και διευθυντή της AAR το 2011.

NASCAR

Ο Gurney συνέχισε την αγωνιστική του καριέρα στο NASCAR, όπου πήρε πολλές νίκες και άφησε και εκεί εποχή. Παράλληλα έκανε αρκετές εμφανίσεις και στα Stock Cars.

Το 1980 ο Gurney επέστρεψε από μια δεκαετή αποχή από τους αγώνες, για να οδηγήσει σε ένα αγώνα NASCAR, ως teammate στον νεαρό και τότε ανερχόμενο Dale Earnhardt. Στην είδηση με την επιστροφή του Gurney, τα εισιτήρια του αγώνα εξαντλήθηκαν, και ο Gurney έκανε θριαμβευτική εμφάνιση σε ένα μπλε αυτοκίνητο με τον αγαπημένο του αριθμό 48.

Στον αγώνα ο Gurney έδειχνε να αντιμετωπίζει με ευκολία τους κορυφαίους οδηγούς, και βρισκόταν στην 3η θέση όταν έσπασε το κιβώτιο του αυτοκινήτου του.

Το 1990 ο Gurney μπήκε στο International Motorsports Hall of Fame, ενώ ήταν μέλος και του Motorsports Hall of Fame των Η.Π.Α., του Sebring International Raceway Hall of Fame, και του West Coast Stock Car Hall of Fame.

Ο Dan Gurney πέθανε στις 14 Ιανουαρίου του 2018, σε ηλικία 86 ετών από πνευμονία. Εργαζόταν πάνω στις επαναστατικές μηχανολογικές του ιδέες μέχρι τον θάνατο του, με τελευταίο project έναν μεγάλο δικύλινδρο "Moment-Cancelling" κινητήρα με δυο αντίθετα περιστρεφόμενους στροφάλους, για μηδενικούς κραδασμούς. Ο κινητήρας προοριζόταν να κινήσει την επόμενη γενιά του Αλιγάτορα, και να χρησιμοποιηθεί και σε άλλα οχήματα.

Rest in Peace Dan Gurney.

Διαβάστε περισσότερα και δείτε θεαματικές φωτογραφίες εποχής στην επίσημη σελίδα Dan Gurney's All American Racers, ΕΔΩ.

Φωτογραφίες του Dan Gurney

Φωτογραφίες του Αλιγάτορα

Βίντεο-αφιέρωμα

Δείτε ένα αφιέρωμα του Indy Car για τον Dan Gurney.

Και κατόπιν ένα αφιέρωμα του Henry Ford Foundation.